سایر اسامی : ماریتیغال – عکوب – حرشف بری

نام علمی: ‎Silybum marianus

نام انگلیسی : Milk thistle fruit

نام عربی: عکوب (Akub)

نام فرانسوی: Chardon – marie

نام آلمانی: Echte mariendistel

گیاهی است از خانواده گیاهان  Asteraceae یا نام قدیمی Compositae.

شکل گیاه : بدون شک همه شما در اواخر بهار و در کنار جاده ها و صحرا ها گیاه خاردار بسیار زیبایی را دیده اید که سرشاخه های گرد تیغ دار سبز آن مزین به گلی است که به صورت یک کلاه بنفش خوشرنگ و زیبا روی آن قرار گرفته است و کاملا در بین گیاهان دیگر صحرا جلوه گری می کند.گیاهی است دو ساله دارای برگهای منقسم و دندانه دار به رنگ سبز شفاف که در کناره های برگ و رگبرگ ها لکه های سفید وجود دارد . گل ها لوله ای و درشت و به رنگ ارغوانی – میوه سیاهرنگ و شفاف و دارای تار.

محل رویش : این گیاه خود رو بوده و در صحراهای ایران و بیشتر در دره هراز، دشت مغان، مناطقی از خوزستان و کلاردشت می‌روید. در گرگان – مازندران – آذربایجان – لرستان – فارس و خراسان.

اندام دارویی گیاه : دانه های داخل میوه

مواد موثره : فلاونوئید سیلی مارین شامل سیلی بین و سیلی دیانین که در کاهش کلسترول خون سودمند است.سیلی بین فعال‌ترین جسم موثر گیاه است.

خواص درمانی : ضد کبد چرب – صفراآور- مقدار املاح صفراوی را کم میکند - داروی مقوی برای کبد چرب – ضد سیروز کبدی – آنتی هپاتوتوکسیک.

دانه خار مریم از کبد در برابر آسیب های ناشی از الکل – هپاتیت – کبد چرب و سیروز محافظت میکند و کمیسیون E آن را به عنوان یکی از بهترین درمان کننده های سیروز میشناسند.

رفع مشکلات کبدی در اثر مصرف بیش از حد برخی داروها مانند استامینفون و داروهای شیمیایی ترک اعتیاد- کاهش علائم پسوریازیس ( دائ الصدف ) – خنثی کننده اثرات ناشی از خوردن قارچ سمی

روش استفاده :

دم کرده – تنتور

طرز تهیه دم کرده : ۳/۵ گرم دانه را در ۱۵۰ سی سی آب جوش در ۱۰ الی ۱۵ دقیقه دم کرده روزانه ۳ الی ۴ دفعه نیم ساعت قبل از غذا مصرف شود.

طرز تهیه تنتور : ۱۵-۲۵ قطره را روزانه ۴ الی ۵ مرتبه مصرف کنند ( بهتر است قبل از مصرف تبخیر الکل انجام گیرد )

بهتر است از فرآورده های استاندارد شده خارمریم استفاده کنیم چون مواد موثره آنها قوی تر است و بهتر از دم کرده و تنتور آن است

فراورده های موجود در بازار : قرص لگالون – قرص لیورگل ۷۰ – دوراسیلیمارین – قطره و قرص هگریمارین

خارمریم میزان التهاب را کاهش داده و تاثیرات آنتی اکسیدان بالقوه ای دارد. آنتی اکسیدان ها از سلول های بدن در برابر آسیب دیدگی ناشی از فرآیندهای شیمیایی حفاظت می کنند.

این گیاه در درمان اختلالات فوق کلیوی وسندرم روده ملتهب کاربرد دارد و برای درمان اختلال پوستی «داءالصدف» نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

خارمریم یکی از بهترین گیاهان محافظ کبد، خارمریم می‌باشد. اثرات محافظت کبدی شامل موارد زیر است:

- خاصیت خنثی کردن رادیکال‌های آزاد.

- خاصیت ضداکسیدان آن چندین بار از ویتامین E بیش تر است و از این طریق محافظ خوبی برای کبد است.

- محافظت کبد از مواد شیمیایی و داروها: سیلی مارین از طریق خنثی کردن الکل، گالاگتوزآمین، کربن تتراکلراید، سم آمانیتا و غیره ، کبد را محافظت می‌کند.

- تحریک سنتز پروتئین‌ها در کبد: به احتمال قوی تحریک تولید سلول‌های جدید کبد از طریق ساخت پروتئین در کبد به وسیله سلی مارین است.

- خاصیت ضد تورم: سلی مارین دارای خاصیت قوی ضد تورم می‌باشد.

از دیگر آثار سلی مارین، حل سنگ‌های صفراوی و کمک به درمان پسوریازیس است. سلی مارین در تصحیح اعمال غیر عادی کبد در جهت درمان پسوریازیس مفید می‌باشد؛ به طوری که از سنتز لوکوترین‌ها جلوگیری می‌کند. ارتباط دیگر عمل کبد و پسوریازیس در فیلتراسیون کبدی خون است . در گردش خون کبدی افراد مبتلا به پسوریازیس اندوتوکسین‌هایی مشاهده شده (مانند اندونوکسین‌های دیواره باکتری‌ها در روده ) که با کاهش یا خنثی شدن آن‌ها پسوریازیس بهبود می‌یابد.

مسئله دیگر در پسوریازیس، افزایش تولید لوکوترین‌هاست که سیلی مارین از طریق مهار لیپوکسی ژناز از تولید آن جلوگیری می‌کند.

- خار مریم از ایجاد سنگ صفرا پیش گیری و بیماری را درمان می کند.

- محافظت کلیه از تاثیر مواد شیمیایی

تحقیقات جدید نشان داده است که سیلی مارین اثر مخرب مواد شیمیایی بر روی کلیه را کاهش داده و محافظ خوبی برای کلیه‌هاست.