چه حسی دارد اگر هر بار ارزش قایل شدن برای شخصیت های ماندگار و تجلیل از آن ها، از مصادیق بارز تمدن و فرهنگ است که هر جای دنیا به شکلی خاص نمود پیدا می کند.

یکی تندیس مفاخر خود را مقابل بناهای ملی و ساختمان های دولتی نصب می کند، دیگری تصویر چهره های ماندگار ملی اش را روی اسکناس هایش می اندازد و عده ای هم دست روی دست می گذارند و تماشا می کنند که کشورهای همسایه، چهره های علمی و فرهنگی شان را به یغما ببرند و افتخارات آن ها را به نام خودشان ثبت کنند.
 

تصویر برگمان روی اسکناس های سوئدی

چند وقتی است در سوئد اسکناس های سوئدی به تصاویری از شخصیت های ماندگار این کشور مزین شده که یکی از سرشناس ترین آن ها، فیلم ساز مولف سوئدی است. علاقه مندان اینگمار برگمان چند وقتی است که هر بار به اسکناس های 200 کرونی شان نگاه می کنند، یاد و خاطره این هنرمند مشهور سوئدی برایشان زنده می شود.
 

اسکناس های جدید سوئدی حالا با تصویری از برگمان در پشت صحنه فیلم «مهر هفتم» تیزیین شده است. پشت این اسکناس عکسی از جزیره فارو، مکان مورد علاقه برگمان در دنیا حک شده که لوکیشن برخی از فیلم های مهم این فیلم ساز بوده است. پایین اسکناس هم نقل قولی مشهور از برگمان حک شده است: «می دانیم که با استفاده از سینما می توانیم وارد جهان ناشناخته ها شویم، درون واقعیت هایی در پس وقایع.»
البته مقامات سوئدی پیش از این هم از چهره هایی مثل سلما لاگروف نویسنده مشهور سوئدی و البته اولین زن برنده جایزه نوبل ادبیات، ینی لیند خواننده اپرا و کارل فون لینه پدر گیاه شناسی برای تزیین اسکناس هایشان استفاده کرده بودند، اما این بار در اسکناس های جدید تلاش کرده اند به سراغ چهره هایی بروند که در کنار برخورداری از شهرت ملی، در سطح جهانی نیز شناخت شده هستند.

علاوه بر برگمان، تصویر آسترید لیندگرین نویسنده مشهور سوئدی، گرتا گاربو هنرپیشه زن برنده اسکار، برییت نیلسون خواننده اپرا، اورت توبه نویسنده و شاعر و داگ هامارشولد اولین دبیر کل سازمان ملل بر اسکناس های سوئدی نقش بسته است. پشت هر کدام از این اسکناس ها هم تصویر منظره ای مرتبط با شخصیت روی اسکناس حک شده است.

نظرسنجی انگلیسی برای انتخاب طرح اسکناس

انگلیس هم از جمله کشورهایی است که برای تقدیر از هنرمندان و نویسندگانش، چهره آن ها را روی اسکناس های خود حک می کند. بانک انگلستان چندی پیش اعلام کرد که تصویر آدام اسمیت اقتصاددان اسکاتلندی را که روی اسکناس های 20 پوندی انگلیس حک شده، با تصویر چهره یک هنرمند جایگزین خواهد کرد. 

برای انتخاب این هنرمند خوشبخت، از شهروندان خواسته می شود تا چهره های مورد نظر خود را نامزد کنند. این چهره ها می توانند از میان هنرمندانی از تمامی شاخه ها، از جمله معماران، نقاشان، فیلم سازان، طراحان لباس، مجسمه سازان و عکاسان انتخاب شوند. تنها شرط لازم این است که این افراد از میان افرادی که در قید حیات هستند.، انتخاب نشوند.
 

به این ترتیب انگلیسی ها اعلام خواهد کرد که کدام یک از هنرمندان ملی شان تاثیر بیشتر و ماندگارتری بر جامعه بریتانیا داشته و لایق ماندگار شدن از طریق حک شدن تصویرش بر اسکناس های انگلیسی است. این طور که شنیده می شود، بانک مرکزی انگلیس تا به حال نزدیک به 30 هزار پیشنهاد را از عموم مردم دریافت کرده و 592 هنرمند برای کسب این افتخار مورد بررسی قرار گرفته اند. 

گفته می شود که باربارا هپ ورث مجسمه ساز، بئاتریکس پارت نویسنده و الکساندر مک کویین طراح مد بیشترین شانس را دارند. اما در نهایت این رئیس بانک مرکزی انگلیس است که برنده این نظرسنجی را تعیین می کند. گذشته از این انتخابات کوچک، قرار بر این شده که در سال 2017 اسکناس های 10 پوندی پلاستیکی با تصویر جین آستین نویسنده مشهور انگلیسی و خالق «غرور و تعصب» در این کشور توزیع شود.

خزانه داری آمریکا و گزینه های پرطرفدار روی میز

چند ماه پیش وزارت خزانه داری آمریکا هم اعلام کرد که تصمیم دارد تا سال 2020 طرح اسکناس های 10 دلاری را تغییر دهد و برای اولین بار تصویر یک زن را روی این اسکناس ها چاپ کند. به همین بهانه، بحث های داغی بر سر انتخاب این بانوی خوش شانس درگرفت و هر کس گزینه ای را پیشنهاد داد. در همین راستان مجله محبوب بیلبورد گزارشی را منتشر کرد و 10 خواننده زن را به عنوان گزینه هایی مناسب برای حک شدن تصویرشان روی اسکناس های 10 دلاری پیشنهاد داد. 
 

این نشریه البته به همین پیشنهاد بسنده نکرد و دست به کار طراحی اسکناس هایی با چهره هنرمندان زن پیشنهادی اش شد؛ اسکناس هایی که تصویر آن دست به دست در شبکه های اجتماعی جا به جا شد و مورد استقبال قرار گرفت. 

با وجود استقبال آمریکایی ها از توزیع اسکناس هایی با تصویر خوانندگان مشهور آمریکایی، زنی که قرار است به این افتخار نائل شود، باید کسی باشد که خود را وقف دموکراسی در آمریکا کرده است. ظاهرا هریت تابمن، فعال حقوق مدنی، رزا پارکس، النور روزولت بانوی اول ایالات متحده و همسر فرانکلین روزولت و سوزان برانل آنتونی فعال حقوق مدنی و حقوق زنان در آمریکا از مطرح ترین گزینه های روی میز وزارت خزانه داری آمریکا هستند.

البته آمریکا اولین کشوری نیست که احتمال می رود از تصویر یک هنرمند زن روی اسکناس هایش استفاده کند؛ کشورهایی مثل استرالیا، ترکیه و مکزیک هم از جمله کشورهایی هستند که از تصاویر هنرمندان زن روی اسکناس هایشان استفاده می کنند.