نمایش فیلمهای بخش مسابقه جشنواره بینالمللی فیلم فجر، از ظهر شنبه و ساعاتی قبل از برگزاری مراسم افتتاحیه در سینما آزادی، خانه هنرمندان و موزه سینما آغاز شد.در این جشنواره كه 12 اردیبهشت ماه به کار خود پایان داد فیلمهایی از آلن رنه، نوری بیلگه جیلان، کن لوچ، ژانگ ییمو، میشل هازاناویسیوس و... به نمایش درمیآیند.
گفتنی است بیش از 100 فیلم در بخشهای مختلف شامل سه بخش رقابتی سینمای سعادت، جلوهگاه شرق و هنر و تجربه و بخشهای غیررقابتی نمایشهای ویژه، سینمای ترکیه، سینمای چین و مستند نمایش داده میشود و یک بخش نیز به مرور آثار فرانچسکو رزی سینماگر برجسته ایتالیایی اختصاص دارد.
تعدادی از فیلمهای انتخابشده برای بخش بینالملل جشنواره فجر پیش از این در جشنوارههای سینمایی مهم دنیا مانند کن، برلین و ونیز نمایش داده شدهاند كه به همین بهانه نگاهی کوتاه به 10 فیلم شاخص این دوره جشنواره فجر میاندازیم.
خواب زمستانی (Winter Sleep)
کارگردان: نوری بیلگه جیلان
فیلم نوری بیلگه جیلان کارگردان صاحبنام ترک از روی داستان کوتاه «همسر» نوشته آنتوان چخوف ساخته شده است. داستان در آناتولی روی میدهد و مکاشفهای در شکاف عمیق بین افراد ثروتمند و فقیر و افراد قدرتمند و ضعیف در ترکیه است.
این فیلم سال 2014 جایزه نخل طلای شصت و هفتمین دوره جشنواره فیلم کن را دریافت کرد و از سوی فدراسیون بینالمللی منتقدان فیلم به عنوان برنده جایزه فیپرشی فیلم برتر بخش مسابقه اصلی معرفی شد. «خواب زمستانی» به عنوان نماینده ترکیه در بخش فیلم خارجیزبان هشتاد و هفتمین دوره جوایز اسکار به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی معرفی شد اما نتوانست نامزد شود.
تالار جیمی (Jimmy’s Hall)
کارگردان: کن لوچ
«تالار جیمی» اولین بار سال 2014 در بخش مسابقه اصلی جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد. این فیلم پیامدهای جنگ داخلی ایرلند در فاصله سالهای 1922 تا 1923 را مورد توجه قرار میدهد و درباره مردی است که بعد از 10 سال زندگی در ایالاتمتحده به کشورش ایرلند بازمیگردد تا به مادرش در اداره مزرعه خانوادگی کمک کند. او با اصرار دیگران تالار قدیمی خود را بازگشایی میکند تا جایی برای تفریح جوانان باشد و با این کار دشمنان قدیمیاش (کلیسا و مالکان محلی) را دلگیر میکند.
نقدهای نوشته شده بر فیلم کن لوچ عموما مثبت بود. لوچ 78 ساله در چهار دهه اخیر 18 بار با فیلمهای خود در جشنواره کن حضور داشته که 12 بار آن در بخش مسابقه اصلی بوده و این یک رکورد است. او در سال 2006 برای فیلم «باد بر مرغزار میوزد» برنده جایزه نخل طلای جشنواره کن شد.
بازگشت به خانه (Coming Home)
کارگردان: ژانگ ییمو
ژانگ ییمو در «بازگشت به خانه» برای دوازدهمین بار با گونگ لی بازیگر معروف چینی همکاری کرده است. او این فیلم را از روی رمان «لو یانشی جنایتکار» نوشته گلینگ یان ساخته است. داستان در پس زمینه انقلاب فرهنگی چین روی میدهد. لو یانشی (دائومینگ) یک استاد دانشگاه است که در جریان انقلاب فرهنگی به اردوگاه کار اجباری فرستاده میشود و... این فیلم اولین بار در سال 2014 در بخش خارج از مسابقه جشنواره فیلم کن نمایش داده شد و پس از آن در جشنوارههای سینمایی دیگر چون تورنتو، ریو دو ژانیرو، ونکوور، پوسان، ورشو، بمبئی، گلاسکو و... به نمایش درآمد. ییمو برای «داستان کیو جو» (1992) و «نه یکی کمتر» (1999) دو بار شیر طلایی جشنواره ونیز را دریافت کرد و فیلمهایش در جشنواره کن و برلین نیز برنده جایزه شدهاند.
دو مرد در شهر (Two Men in Town)
کارگردان: رشید بوشارب
فیلم «دو مرد در شهر» به کارگردانی رشید بوشارب فیلمساز فرانسوی-الجزایری اولین بار در دنیا سال 2014 در بخش مسابقه بینالملل شصت و چهارمین جشنواره فیلم برلین به نمایش درآمد و داستان آن در شهری کوچک و بیابانی در نیومکزیکو روی میدهد. «دو مرد در شهر» بازسازی فیلمی کلاسیک تولید 1973 با بازی آلن دلون و ژان گابن است، اما بوشارب میگوید تنها از طرح اصلی فیلم اول وام گرفته تا روایتی روزآمد از چشمانداز اجتماعی و سیاسی آمریکای معاصر ارائه بدهد. بوشارب بیش از همه برای درام «روزهای افتخار» (2006) درباره سربازان اهل آفریقای شمالی که در جنگ جهانی دوم برای ارتش فرانسه خدمت میکردند، شهرت دارد که یکی از نامزدهای اسکار بخش فیلم غیرانگلیسی زبان بود.
جستجو (The Search)
کارگردان: میشل هازاناویسیوس
«جستجو» اولین بار در سال 2014 در بخش مسابقه جشنواره فیلم کن روی پرده رفت. این دومین حضور میشل هازاناویسیوس در بخش مسابقه کن پس از فیلم صامت و سیاه و سفید «هنرمند» در سال 2011 بود که در کن جایزه بهترین بازیگر مرد (ژان دوژاردن) را برد و بعدا برنده پنج جایزه اسکار شامل جوایز بهترین فیلم، کارگردان و بازیگر مرد شد. برهنیس بژو همسر هازاناویسیوس نقش اصلی فیلم «جستجو» را بازی میکند. «جستجو» بازسازی فیلمی برنده اسکار به همین نام ساخته سال 1948 به کارگردانی فرد زینهمان است. داستان درباره ارتباط یک کارگر انجیاو و پسری جوان در چچن نابودشده در جنگ است. پس از نمایش فیلم در کن، هازاناویسیوس 17 دقیقه از فیلم خود را کوتاه کرد.
زندگی رایلی (Life of Riley)
کارگردان: آلن رنه
«زندگی رایلی» آخرین فیلم آلن رنه کارگردان سرشناس فرانسوی است که مارس 2014 در 91 سالگی درگذشت. او این فیلم را از روی نمایشنامه «زندگی رایلی» نوشته آلن ایکبورن ساخت. داستان در یورکشایر روی میدهد. سه زوج کاترین و کالین، تامارا و جک و مونیکا و سیمئون از شنیدن این خبر که دوست مشترک شان جرج رایلی به شدت بیمار است و تنها چند ماه دیگر زنده میماند خیلی ناراحت میشوند. برای همین از او دعوت میکنند به گروه هنری آماتور آنها ملحق شود.
اما این کار باعث میشود تنشهای قدیمی بار دیگر رو شود. «زندگی رایلی» اولین بار فوریه 2014 در جشنواره فیلم برلین به نمایش درآمد و جایزه آلفرد بائر را دریافت کرد. این فیلم در برلین جایزه فیپرشی را نیز از آن خود کرد و بعدا در جشنوارههای مختلف مانند کارلووی واری، هنگکنگ، مونترال، آتن، پوسان، ونکوور، نیویورک، بمبئی، قاهره، گوتهبورگ و... به نمایش درآمد.
نبات (Nabat)
کارگردان: الچین موسیاوغلو
فاطمه معتمدآریا، بازیگر ایرانی نقش درام جنگی «نبات» را بازی میکند. این فیلم قصهای را در بستر جنگ در سرزمین آذربایجان روایت میکند و مقاومت زنی سالخورده را در روستایی کوهستانی که بر اثر جنگ به سرزمینی متروک بدل شده است به تصویر میکشد. «نبات» سال 2014 در بخش افقهای ونیز جشنواره فیلم ونیز نمایش داده شد و بعدا به نمایندگی از آذربایجان برای حضور در بخش اسکار بهترین فیلم خارجیزبان به آکادمی علوم و هنرهای سینمایی معرفی شد اما از فهرست نهایی نامزدهای این بخش بازماند. این فیلم در جشنوارههای توکیو، شیکاگو و پالم اسپرینگز نیز به نمایش درآمد و در جشنواره بینالمللی فیلم مانهایم- هایدلبرگ برنده سه جایزه فیپرشی، جایزه داوران کلیسای جهانی و جایزه ویژه مانهایم- هایدلبرگ شد.
ملکه کوهستان (Queen of the Mountains)
کارگردان: صادق شرنیاز
فیلم تاریخی «ملکه کوهستان» از روی یک روایت معروف قرقیز در قرن نوزدهم ساخته شده و داستان زنی جوان به نام کرمانجان است که به ازدواج اجباری تن نمیدهد و در نهایت رهبر گروهی کوهنشین در خانات خوقند میشود که اکنون شامل ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان، قزاقستان جنوبی و منطقه خودمختار شینجیانگ- اویغور در چین است. بیش از 10 هزار نفر در ساخت فیلم «ملکه کوهستان» مشارکت داشتند که با حمایت دولت قرقیزستان طی سه سال با بودجهای حدود 3/1 میلیون دلار ساخته شد و گفته میشود پرهزینهترین فیلم تاریخ سینمای قرقیزستان است. این فیلم سال 2014 به نمایندگی از قرقیزستان برای رقابت در بخش فیلم خارجیزبان به هشتاد و هفتمین دوره جوایز اسکار معرفی شد اما نامزد نشد. این فیلم چهارم نوامبر 2014 یک نمایش ویژه در «ایجیپشن تیاتر» در هالیوود داشت که شارون استون بازیگر آمریکایی مجری برنامه بود. استون از «ملکه کوهستان» به عنوان فیلمی مسحورکننده یاد کرد که میتواند مورد توجه آکادمی اسکار قرار بگیرد.
زیر شنزارهای بابل (In the Sands of Babylon)
کارگردان: محمد الدراجی
«زیر شنزارهای بابل» با همکاری موسسه ساندنس و با حمایت وزارت فرهنگ عراق، جشنواره فیلم ابوظبی و... با بودجهای حدود 2/1 میلیون دلار ساخته شد. این فیلم در جشنواره ابوظبی جایزه بهترین فیلم دنیای عرب را برد. این فیلم در مسیر «پسر بابل» (2010) دومین فیلم بلند داستانی محمد الدراجی کارگردان عراقی حرکت میکند که درباره پسری است که میکوشد پدرش را که در جنگ گم شده ، پیدا کند. داستان «زیر شنزارهای بابل» سال 1991 در جریان جنگ خلیج فارس آغاز میشود و درباره سربازی عراقی است که همزمان با عقبنشینی ارتش عراق از کویت میگریزد. او توسط گارد جمهوری دستگیر و به اتهام جاسوسی به زندانهای مخوف صدام فرستاده میشود.
زرافه (Giraffada)
کارگردان: رانی ماشاا...
داستان فیلم از منظر زیاد، پسر بچهای 10 ساله روایت میشود که در پس زمینه جنگ در فلسطین بزرگ میشود و آرامش را در غذا دادن به دو زرافه باغ وحش محل کار پدرش یاسین میبیند. یاسین دامپزشک تنها باغوحش باقی مانده در غرب فلسطین است. رانی ماشاا... متولد فرانسه از پدر فلسطینی و مادر مصری است و «زرافه» اولین فیلم بلند داستانی اوست. فیلم اولینبار در دنیا در بخش «دیسکاوری» جشنواره فیلم تورنتو به نمایش درآمد و بعدا در جشنوارههای سینمایی دیگر چون ابوظبی، بمبئی، گوتهبورگ، صوفیه و... نمایش داده شد و جوایزی نیز دریافت کرد.