در تاریخ سینمای ایران، بوده‌اند هنرمندانی كه بخش مهمی از موفقیتشان را به دلیل همكاری مدام با یكدیگر به دست آورده‌اند.

اگر همكاری‌های موفق در ساخت فیلمهای پیش از انقلاب را كنار بگذاریم، باز هم می‌توانیم در همین 35 سال اخیر دست كم 10- 15 همكاری موفق سینمایی را نام ببریم ولی در گزارش پیش رو كارنامه 6 زوج طلایی سینمای ایران بعد از انقلاب را مرور میكنیم. دست روی زوجهایی گذاشتیم كه اولا بیشتر از 5 پروژه كنار هم كار كرده باشند، نسبت فامیلی با هم نداشته باشند و هردو طرف، چهره‌های شناخته شده‌ای برای مخاطبان به نظر بیایند. با در نظر گرفتن این نكات، برخی از زوجهای موفق، ناگزیر می‌شوند.

بنابراین همكاری مشترك مهران مدیری با سیامك انصاری و پیمان قاسم خانی، مسعود رسام و بیژن بیرنگ، مرضیه برومند با هنگامه مفید و امیرحسین صدیق ، سعید جلالی و علیرضا كاظمی‌پور به دلیل اینكه بیشتر فعالیتهایشان تلویزیونی بوده، از این مطلب خارج می‌شوند. از طرف دیگر روی گزینه‌هایی مثل همكاری مشترك رخشان بنی اعتماد و فرید مصطفوی، بهروز افخمی و نعمت حقیقی و ... هم با استناد به اینكه یكی از گزینه‌ها، چهره شناخته شده‌ای برای مخاطبان نیست، تمركز نكردیم و كیوان علی محمدی و امید بنكدار را هم به دلیل نرسیدن آثارشان به حد نصاب پنج فیلم و اینكه آثار قابل توجهی ارائه نكرده‌اند، حذف كردیم.

ایرج طهماسب و حمید جبلی

شروع همكاری: برای همكاریب زوج ایرج طهماسب و حمید جبلی، درواقع نمیشود شروع خاصی معین كرد. این دو در دانشگاه همكلاسی بودند و همان زمان در تئاترهای مختلف دانشجویی و غیردانشجویی همكاری داشتند. با این حال اما شاید بتوان شروع همكاری رسمی آنها در تلویزیون را پروژه «مدرسه موشها» در اوایل دهه 60 دانست.

اوج همكاری و موفقیت: با اینكه تا قبل از دهه هفتاد، در پروژه‌های مختلفی همكاری داشتند اما اوج همكاری و موفقیتشان را باید از زمان تولید برنامه «صندوق پست» و متولد شدن شخصیت محبوب كلاه قرمزی دانست؛ محبوبیتی كه همین حالا هم بعد از گذشته بیش از 20 سال، همچنان در اوج است. نكته قابل توجه اینجاست كه از اوایل دهه هفتاد تا الان، در تمام فیلمها و مجموعه‌هایی كه هركدام از این دو نفر تولید كرده‌اند، نفر دیگر حضور داشته.

وضعیت كنونی: سال گذشته بعد از چند سال، فیلم سینمایی «كلاه قرمزی و بچه ننه» را به سینما آوردند و مجموعه‌های كلاه قرمزی هم از سال 90، هرسال در ایام نوروز روی آنتن است.

ابراهیم حاتمی كیا / پرویز پرستویی

شروع همكاری: ابراهیم حاتمی كیا قبل از «آژانس شیشه ای»خودش را ثابت كرده بود،پرویز پرستویی نیز. حكایت «آژانس ...» اما برای هر دو چیز دیگری است.این فیلم شناسنامه حاتمی كیا شده و حاج كاظم بِرند پرستویی. همكاری این كارگردان – بازیگر بعد از آن در فیلم های «روبان قرمز»، «موج مرده» و «به نام پدر» تكرار شد اما همه در سایه «آژانس شیشه ای» بود حتی اگر بدانیم پرستوی در فیلم آخر سیمرغ گرفت.

اوج همكاری و موفقیت:اولین همكاری بهترین همكاری پرستویی – حاتمی كیا است و خیلی خوش خیالی است اگر تصوركنیم خاطره «آژانس شیشه ای» برای آن ها تكرار شود.

وضعیت كنونی: بعد از«به نام پدر» شایعه اختلاف این دو به گوش رسید اما حاتمی كیا با تكرار جمله معروف كه«پرستویی جلد من است» نشان داد دلخوری ای میان شان وجود ندارد.حتی پرستویی انتخاب اولش برای نقش چمران بود ولی این بازیگر به خاطر اختلاف با مهدی كریمی (تهیه كننده چ) پیشنهاد حاتمی كیا را رد كرد.

داریوش مهرجویی / خسرو شكیبایی

شروع همكاری: مهرجویی وقتی «هامون» را می ساخت كلی فیلم تحسین شده پشت سرش می دید. شكیبایی اما هنوز به شكل گسترده كشف نشده بود و با شاه نقشی به نام حمید هامون به مخاطبان معرفی شد. بعد از آن هم مهرجویی و هم شكیبایی مسیر موفقیت شان را گاهی مشترك و گاهی مجزا ادامه دادند اما این نام هامون است كه بر پیشانی هر دو نقش بسته. «بانو»،‌«سارا»، «پری»،«دختر دایی گمشده» و «میكس» دیگر همكاری این دو بود؛ همه یك طرف هامون یك طرف.

اوج همكاری و موفقیت: هامون . به گواه منتقدان حتی دیگر بازی های درخشان زنده یاد شكیبایی ذیل هامون قرار می گیرد.

وضعیت كنونی: مهرجویی بعد از «میكس» سودای همكاری با شكیبایی داشت. این همكاری شكل نگرفت تا او تنها در فراغش یك نوشته معروف بنویسد: شش فیلم با او ساختم و شش بار شاهد فوران شور و حال و حس و هنر و مهربانی اش بودم. و چه سخت است تحمل این اندیشه که بار هفتمی در کار نخواهد بود. خسرو روحت شاد.

داود میرباقری / محمد رضا شریفی نیا

شروع همكاری: همكاری شریفی نیا با میرباقری از سریال «امام علی (ع)» شكل گرفت و پس از آن سراغ «آدم برفی» رفتند. شریفی نیا در هر دو كار مسئولیت انتخاب بازیگران را نیز بر عهده داشت و نقشش در همكاری با میرباقری بیش از یك بازیگر بود و البته هست. او در «معصومیت از دست رفته» باز هم مسول انتخاب بازیگران بود كه به خاطر مسائل فرامتنی نامش در تیتراژ نیامد. این اتفاق در «مختارنامه» هم تكرار شد با این تفاوت كه این بار جزو بازیگران بود. رابطه آن ها به قدری گرم است كه در«یلدا» كه میرباقری نقش مشاور كارگردان را بر عهده داشت باز هم شریفی نیا حضور داشت. «مسافر ری » دیگر همكاری این دو است.

اوج همكاری و موفقیت: سریال «امام علی (ع)».

وضعیت كنونی: میرباقری طبق معمول قرار بود از شریفی نیا در قامت بازیگر و انتخاب بازیگر «شاهگوش» استفاده كند اما به دلایلی كه ربطی به این دو ندارد،‌همكاری شان شكل نگرفت.

كمال تبریزی / حبیب رضایی

شروع همكاری: كمال تبریزی و حبیب رضایی از سال 1382 همكاریشان با یكدیگر را استارت زدند، آنهم با پروژه جنجالی «مارمولك». موفقیت رضایی در مقام بازیگردان و انتخاب بازیگر در دو پروژه « من ترانه 15 سال دارم» و «ارتفاع پست» موجب شد تا كمال تبریزی برای فیلم «مارمولك» از او دعوت كند تا به عنوان بازیگردان و انتخاب بازیگر با این فیلم همكاری كند. این همكاری از سال 82 تا به امروز ادامه داشته است.

اوج همكاری و موفقیت : باتوجه به درخشش فوق العاده پرویز پرستویی در فیلم «مارمولك» و كاندیدا شدن او برای بازی در این فیلم در جشنواره بیست و دوم و همچنین تصاحب سیمرغ بلورین توسط رضا عطاران برای فیلم «طبقه حساس» باید این دو فیلم را به عنوان نقاط اوج همكاری این دو محسوب كرد. البته فیلم «پاداش» و انتخاب هوشمندانه حسن معجونی برای نقش اول این فیلم هم باید جز كارهای موفق این دو به حساب آورد.

وضعیت كنونی : كمال تبریزی این روزها بدون حضور حبیب رضایی بازیگران سریال جدیدش با عنوان «ابله» را انتخاب كرد.

مسعود كیمیایی و محمدرضا فروتن

شروع همكاری: اولین همكاری مشترك آنها در «مرسدس» شكل گرفت. البته كیمیایی ابتدا قصد داشت نقش اصلی این فیلم را مثل دو كار قبلی‌اش به فریبرز عرب‌نیا بسپارد اما به توافق مالی نرسیدند. كیمیایی به دنبال گزینه دیگری بود تا اینكه بازی فروتن را در اپیزود «تماشاخانه» سریال «سرنخ» دید و تصمیم گرفت نقش را به او بسپارد.

اوج همكاری و موفقیت: اوج همكاری موفق این دو را می‌شود همان «مرسدس» دانست. با اینكه فروتن قبل از آن در چند فیلم بازی كرده بود اما با «مرسدس» شناخته شد. بعد از آن كیمیایی نقش اصلی فیلم «فریاد» را هم به او داد؛ فیلمی كه به دلیل درجه كیفی ج، در سینماهای خوب اكران نشد و چندان به چشم نیامد. فروتن بعد از آن در «اعتراض» و «سربازهای جمعه»، نقشی فرعی را بازی كرد و ترای فیلم «حكم» هم با كیمیایی به توافق نرسید. تا اینكه كیمیایی دوباره برای «محاكمه در خیابان» از او دعوت به همكاری كرد.

وضعیت كنونی: سال گذشته، كیمیایی «متروپل» را با همكاری فروتن ساخت و بعد از سال ها نقش اصلی فیلمش را به او سپرد.