سینمای آسیا از اوایل دهه 90 پیشرفت شایانی در سطح جهان از خود نشان داده است و امروزه نیز به صورت گسترده با استقبال جهانی مواجه است. شمار تولیدات آسیایی موجود در جشنوارههای سراسر جهان، خود گواهی بر صحت این ادعاست.
همچنین تعداد فیلمهای هالیوودی که کاور فیلمهای آسیایی خود هستند رو به افزایش است. به عنوان مثال فیلم «مرحوم» که در سال 2007 برنده جایزه اسکار شد از روی نسخهای، محصول کشور هنگکنگ با نام «امور داخلی» ساخته شده بود. لیست زیر معرفی شماری از فیلمهای برجسته آسیایی پس از ورود به قرن جدید است که در سطح جهانی در بسیاری از کشورها با اقبال عمومی مواجه شده است .
1- «امورداخلی»
(وای کیونگلو و هونگ هونگ، 2002)
چنگ وینگیانگ یک مامور مخفی است و از همان روز اولی که به خدمت آکادمی پلیس درآمده، وی را برای نفوذ به شبکه جهانی جرم و جنایت به خصوص برای نفوذ به دار و دسته سام بدنام برگزیدهاند. تنها کسی که از هویت این مامور منزوی باخبر است مافوق وی رییس ونگ است. از سوی دیگر سام، کاراگاه لو کینگمینگ را به عنوان جاسوس مخفی خود برای نفوذ در نیروی پلیس برگزیده است. هنگامی که سام برای یک معامله بزرگ خود را آماده میکند. این دو موش صحرایی با هم رودررو میشوند و پی به نقش یکدیگر میبرند و مسلم است که یکی از آنها باید در این میانه بمیرد. فیلم لو، یک فیلم نوآر شهری است که صحنههای جدال برای بقایش را در تمام مدت فیلم با خود به همراه دارد و به خلق موقعیتهایی دست زده است که هم از لحاظ فنی و هم از لحاظ هنری باعث ایجاد لحظههای حسی غمآلوده و اندوهناکی میشود. هرچند که کارگردان، فیلم را به سمت و سوی نبرد خیر و شر میبرد اما باز هم نمایش منحصر به فردی پیش چشم مخاطب خود به تصویر میکشد که وابسته به ذات پروتاگونیستهای فیلم است و در میان فشارهای بینهایت وحشتناکی از سوی مافوقهای خود، باید مداوم شخصیتی را وانمود کنند که بسیار از من وجودیشان دورتر است. علاوه بر صحنههای اکشن نفیس، فیلمنامه سوپرایز کننده «امور داخلی» نیز باعث شده است که این فیلم از اکشنی صرف به اثری ماندگار تبدیل گردد.
2 - «گرگ و میش سامورایی»
(یوجی یامادا، 2002 ژاپن)
سایبی گوسی یک سامورایی دون پایه است که در قرن 19 میلادی زیست میکند و در تلاش است تا از دختران یتیم و مادر سالخورده خود مراقبت کند، به همین دلیل از وظایف بوروکراتیک خود جا میماند. وی همچنین در مزرعه نیز کار میکند و همین امور باعث میشود که از منظر ساموراییهای دیگر مضحک بنظر برسد و اسباب مسخره و شوخی آنها را فراهم آورد. اما وقتی توموا عشق دیرینه سایبی در زندگیاش نمایان میشود سرنوشت او دستخوش تغییراتی میشود. این دیدار دوباره سرانجام وی را به دوئلی با شوهر سابق، توموا میکشاند. یامادا فیلم را در نهایت احترام به سنتهای ژاپنی پیش برده است و علاوه بر آن اشارهای هم به پایان عصر ساموراییهای آن دوران دارد. دورهای که اخلاق و اندیشه و ذات و ماهیت تعالیم سامورایی طی قرنی که گذشته به تدریج رو به اضمحلال رفته است. این فیلم به نوعی نوستالژیی آن دوران نیز هست و صحنههای فراوانی هم به همین مضمون دارد.«گرگ و میش سامورایی» اکثر جوایز آکادمی ژاپنی را، از آن خود کرده است.
3.«اعترافات»
(تتسویا ناکاشیما، 2010 ژاپن)
«اعترافات» بر اساس رمانی از کانایی میناتو ساخته شده است و داستان تراژیکی از یوکو موریگوچی، یک معلم دبیرستان را بیان میکند. او یک روز صبح بعد از توزیع شیر به بچههای کلاسش اطلاع میدهد که آخرین روز خود را در مدرسه می گذراند. به دو علت وی این تصمیم را اتخاذ می کند، شوهر وی اچ ای وی مثبت است و دخترش در مهد کودک بر اثر تصادف در استخر مدرسه غرق شده است. ولی یوکو متوجه میشود که مرگ کودکش نه تنها تصادفی نبوده، بلکه پای جنایتی در میان است و قتل توسط دو نفری صورت گرفته است که در کلاس وی حضور دارند و او نام آنها را نمیداند. بیشتر فیلم در فلشبکهایی میگذرد که حاصلِ اعترافات پروتاگونیستهای فیلم است. این فیلم همچنین به شرح و پرداخت مسائل اجتماعی، مرگ، قلدرمآبی، روابط بین دانشآموزان، معلم و والدین میگذرد. از دیگر خصوصیات فیلم این است که اکثر پروتاگونیستهای آن درگیر مسائل انتقامجویانهای هستند. مفهومی که باعث میشود مخاطب نه با آنها همدردی کند و نه آنها را کاملا مقصر بداند، چرا که آنها نیز به نوعی قربانی شرایط خود بودهاند.
4. «شیطان را دیدم»
(کیم لی وون، 2010 کره جنوبی)
انتقام مفهمومی است که کرهایها در فیلمهای خود بسیار آن را برجسته میکنند. خاص بودن «شیطان را دیدم» نیز به این دلیل است که یکی نمونههای بسیار غلوآمیز این مفهوم است. کی یانگچو یک قاتل سادیسمی است که به طرز خشنونتباری نامزد محافظ مخصوصی را به نام سو هیون به قتل میرساند. پلیس قسمتی از بدن مثله شده دخترک را در رودخانه پیدا میکند و پدر دختر از قضا رییس پلیس هست، اسم سو هیون را در لیست مظنونین میبیند. پدر مقتول مثله شده، درصدد برمیآید قاتل دخترش را پیدا کند. کیم جیوون در این فیلم انتقام را به عنوان بالاترین نیروی بشری به تصویر میکشد. انگیزهای که میتواند افراد را وادار به انجام اقداماتی خشونت بار کند که هرگز در شرایط معمول از عهده آن بر نمیآمدند. علاوه بر این جیوون به تقابل خوبی و بدی و جنگ میان آنها نیز پرداخته است. کارگردان به این مسئله نیز میپردازد که وقتی پروسه انتقامگیری بصورت فردگرایانه گسترش یابد و هر کس در صدد انتقامجویی شخصی باشد دیری نمیگذرد که مرز بین خوبی و بدی کمرنگ میشود. هر دو پروتاگونیست فیلم بییونگ هونلی در نقش سو هیون و مین سیکچوی در نقش کی یونگچو در زمره بهترین زوج های دوئل کننده در تاریخ سینما شناخته میشوند.
5 - «جدایی نادر از سیمین»
(اصغر فرهادی، 2011 ایران)
«جدایی نادر از سیمین» یکی از موفقترین فیلمهای این لیست است که بالغ بر 76 جایزه از سراسر دنیا را متعلق به خود کرده است و مهمترینشان نیز جایزه اسکار و گلدن گلاب بهترین فیلم خارجی زبان سال است. سیمین قصد دارد بهخاطر خانوادهاش و بهخصوص دخترش ترمه به غرب مهاجرت کند تا آیندهای بهتر در انتظار دخترش باشد و چون نادر شوهر وی مخالف این اقدام است در نتیجه سیمین تقاضای طلاق و حضانت بچه را میدهد، اما دادگاه خانواده تشخیص میدهد که وی دلایل محکمهپسندی برای جدا شدن ارائه نداده است و در نتیجه سیمین خانه را ترک میکند و به نزد والدینش میرود. او به نادر پیشنهاد میکند، زن مذهبی به نام راضیه را برای نگهداری از پدر سالمندش که از بیماری آلزایمر رنج میبرد، استخدام کند. حضور این زن باعث بروز مشکلات پیچیده و وحشناکی میشود. اصغر فرهادی در این فیلم به زیبایی برشی از حساسیتهای جامعه، مساله عدالت اجتماعی و باورهای مذهبی افراد و نوع نگرش آنها نسبت به مسایل را به تصویر کشیده است.
6- «ببر خیزان و اژدهای پنهان»
(آنگ لی، 2000 تایوان)
بعد از فیلم«جدایی نادر از سیمین» دومین فیلمی که به اندازه فیلم فرهادی به شهرت رسیده «ببر خیزان و اژدهای پنهان» است. میتوان گفت که آنگ لی محبوبترین فیلمساز آسیایی در نزد غربیها محسوب میشود. روایت این فیلم در قرن 18 و در چین اتفاق میافتد و حول محور زندگی یک آریستوکرات جوان میگذرد که هم جنگجو و هم دزد است. معلم هنرهای رزمی او یک زن است و قاتلی بدنام. دختر را به انجام کارهای غیر قانونی سوق میدهد. انگ لی میکوشد که داستان نول ووکسیا که با تکیه بر هنرهای رزمی نوشته شده است را با ترکیبی از هذیانهای شعرگونه بیآمیزد. در فیلم هر کاراکتر برای دلیل متفاوتی میجنگد: عشق، افتخار و به رسمیت شناخته شدن. با این حال عشق است که به عنوان قویترین عامل و نیرو محرکه عمل میکند. علاوه بر آن فیلم از لحاظ فنی دارای ویژگیهای برجستهای است و صحنههای مبارزه پیچیده و چشمگیری دارد که توسط یوئن ووپینگ طراحی شده است و در میان درختان، سیم ها و دیوارهای شهر رخ میدهد.
7- «شیاطین در پلکان جلوی در»
(ون جیانگ)
یک روستای چینی در زمان اشغال توسط نیروهای ژاپنی با حادثهای مواجه میشود. غریبهای دو اسیر را در کنار در خانه کشاورزی جا میگذارد، یک سرباز ژاپنی و یک مترجم چینی. کشاورز تصمیم میگیرد تا زمان بازگشت غریبه آنها را زنده نگه دارد. این درحالی است که باقی ساکنین دهکده آنها را مورد مواخذه و بازجویی قرار میدهند. در طی آیین دادرسی، اسیر ژاپنی اهالی دهکده را نفرین میکند و از آنها میخواهد که او را بکشند، این در حالی است که مترجم چینی نیز که خود خائنی از طرف هموطنهایش محسوب میشود برای حفظ جان هر دو، حرفهای اسیر ژاپنی را با تغییراتی ترجمه میکند. ون جیانگ کارگردان و نویسنده اثر شروع ماجرا را با خلق یک کمدی موقعیت، بسیار زیبا و جالب آغاز کرده است. این فیلم به صورت سیاه و سفید ساخته شده و فیلمبرداری آن به اندازه بازیهای جذابش قابل توجه و تحسینآمیز است.
8- «در حال و هوای عشق»
(وونگ کار وای، 2000 هنگ هنگ)
در سال 1926 در هنگکنگ در یک ساختمان اجارهای، مردی با نام چو و همسایهاش زنی با نام سو، کشف میکنند که همسرانشان با یکدیگر رابطه دارند. این کشف دردناک و ناخوشایند باعث ایجاد آشنایی و ارتباط این دو با یکدیگر میشود و کم کم رابطه آنها را به یکدیگر نزدیک میکند. وونگ کار وای فیلمی در مورد انزوای درونی بشر و احساس تنهایی زندگی پس از ازدواج را به تصویر میکشد.