مجموعه کلاه قرمزی در سال ۱۳۷۲ به طور رسمی و بعد از مجموعه صندوق پست در تلویزیون پخش شد. این مجموعه در آغاز یک عروسک به عنوان شخصیت اصلی داشت که همان کلاه قرمزی بود.
کلاه قرمزی که مدتی قبل از مجموعه «کلاه قرمزی و جغجغه و فرفره» در مجموعه صندوق پست حضور کوتاهی به عنوان عروسک میهمان داشت، با تغییراتی ظاهری به عنوان شخصیت اصلی مجموعه «کلاه قرمزی و جغجغه و فرفره» در این برنامه حاضر شد.
بعد از این مجموعه، فیلم سینمایی کلاه قرمزی و پسرخاله ساخته شد که تنها شخصیت های عروسکی اش همین دو عروسک بودند و بعد به تدریج در مجموعه های بعدی عروسک های جدید به این گروه اضافه شدند. شخصیت های سروناز، پسرعمه زا، گیگیلی، فامیل دور، ببعی، جیگر، آقای همسایه به شخصیت های اصلی مجموعه های کلاه قرمزی در تلویزیون و فیلم های سینمایی اش تبدیل شدند.
کلاه قرمزی
کلاه قرمزی، عروسکی که اولین بار با فیلم سینمایی کلاه قرمزی و پسرخاله (سال ۷۳) به سینما آمد و سودای آمدن به تهران را در سر داشت و می خواست در تلویزیون مشغول به کار شود و با شیطنت ها و بازیگوشی هایش خیلی زود محبوبیت پیدا کرد.
او بچه عروسکی بازیگوش و تنبل و خوش قلب مجموعه تلویزیونی است که در ابتدای ساخت سریهای کلاه قرمزی به عنوان شخصیت اصلی محسوب میشد ولی رفته رفته شخصیتهای دیگر نقش پررنگ تری گرفتند.
فامیل دور
فامیل دور اهل جایی است با نام دور. شغل او دربانی است و از اینرو برای درها اهمیت بسیار زیادی قائل است و برای مثال دوست ندارد کسی درب جایی را باز بگذارد یا آنرا محکم باز کند یا ببندد. یکی از تکیهکلامهای او شعری است که آنرا در موقعیتهای گوناگون و حتی گاهی بیربط میخواند: «که با این در اگر در بند در ماند، در مانند.»
فامیل دور که بهادر مالکی صداپیشگی اش را برعهده دارد، ظاهری ساده و روستایی دارد او به کلمه «در» حساس است و در بیشتر جمله هایی که می گوید از این کلمه استفاده می کند مثلا به جای خانه تکانی از کلمه در تکانی استفاده می کند و معتقد است تمیز کردن خانه را باید با تمیز کردن درهای کوچک شروع کرد. فامیل دور خیلی زود در میان مخاطبان برنامه محبوب شد. در مجموعه کلاه قرمزی ۹۰ با همسرش «دوره» ازدواج کرد.
دختر همسایه
دختر همسایه، دختر همسایه آقای مجری است که معمولاً به آقای مجری سپرده میشود. او تحت تاثیر برنامههای تلویزیونی که در ایران برای کودکان ساخته میشود قرار گرفته و تکه کلامش "دست و جیغ و هورای بلند" و "عیدی بده" است.
لحن بچه گانه و شیرینی برای دختر همسایه در نظر گرفته اند که برای مخاطب کودک جذاب است. نگار استخر صداپیشه این عروسک است و شیما بخشنده عروسک گردانی اش را برعهده دارد.
آقای مجری
آقای مجری با بازی ایرج طهماسب یکی از معدود شخصیتهای غیر عروسکی این مجموعه است که نکات اخلاقی و تربیتی را به بچهها گوش زد میکند.
با وجودی که آقای مجری جدیترین شخصیت این مجموعه است اما هیچکدام از شخصیتهای عروسکی در مجموعهٔ کلاهقرمزی او را جدی نمیگیرند؛ مثلاً جیگر میآید و کف خانه را میکند یا فامیل دور درست زمانی که آقای مجری در حال صحبت با مخاطبان است زیر پای او رخت میشوید.
گیگیلی
گیگیلی دوست کلاه قرمزی و بسیار تنبل است و به بازی های کامپیوتری و هر فعالیتی که حرکت بدنی نیاز ندارد علاقه دارد. خانواده او نیز بسیار تنبل هستند و همین تنبلی مایه طنز در این شخصیت است.در مجموع کاراکتر ساده ای است که شاید به خاطر سادگی و بچه گانه بودن حرف هایش بیشتر مورد استقبال مخاطبان کودک برنامه قرار می گیرد.
جیگر
الاغ عروسکی که اولین بار در مجموعه تلویزیونی کلاه قرمزی ۹۱ حضور یافت و خیلی زود محبوب شد. این شخصیت هم ویژگی های خاص خودش را داشت که او را از سایر عروسک ها متمایز می کرد. همچنین مثل بقیه عروسک ها تکیه کلام ها و عادت های خاص خودش را دارد مثل تکرار کلمه جیگر با تاکید بر بعضی از کلمات و حساسیتش نسبت به اینکه او را خر صدا کنند که اغلب موجب خنده مخاطب می شود.
صداپیشه این عروسک کاظم سیاحی و عروسک – گردانش عیسی یوسفی پور است. سال گذشته خبرهایی از ممنوع التصویری جیگر به دلیل بدآموزی شنیده شد اما این خبر توسط مدیر گروه کودک و نوجوان شبکه دو سیما تکذیب شد.
گابی
گابی یک گاو عروسکی است که در روستا به همراه بی بی زندگی می کرده و برای روزهای عید نوروز به شهر آمده. او بسیار خوشاشتها است و همین موضوع گاهی دستمایهای میشود برای موقعیتها و گفتگوهای طنز در این مجموعه.
گابی از اینکه دیگران به او دست بزنند، خوشش نمیآید. او کمی شُل صحبت میکند و در کنار نان خشک، بیشتر به خوردن کاغذ و مقوا علاقه دارد.
پسرعمه زا
پسر عمه زا، پسر عمه کلاه قرمزی است که در روستای کلاهقرمز آباد زندگی می کرده و برای دیدن کلاه قرمزی و در روزهای عید نوروز به شهر آمده و به این شکل وارد داستانهای کلاه قرمزی شده.
پسرعمه زا شخصیتی شر و شیطان و شهرستانی است که میتواند مابازاهای بیرونی هم داشته باشد. او با آداب و سنتهای شهری آشنایی ندارد و حرفهای خود را رک و بدون هیچ ملاحظهای میگوید و به همین خاطر ممکن است بی ادب به نظر برسد.
این شخصیت از نظر ظاهری شبیه کلاهقرمزی است. مرضیه محبوب عروسکساز در مورد چرایی شباهت بیشتر عروسکهای جدید مجموعهٔ کلاهقرمزی به کلاهقرمزی، حتی فامیل دور با آن سر طاس و سبیل، همهٔ آنها را از یک قوم و محله میداند که شاید از نظر خونی نسبتی با هم نداشته باشند اما به قول پسرعمه زا آنها از یک ده آمدهاند.
لحن حرف زدن پسرعمه زا به خاطر مفهوم نبودن دقیق کلمات و مشخص نبودن پایانشان خیلی زود مورد توجه قرار گرفت. تکیه کلام هایی مثل خدانگهدار ... هووو ... یا ها؟ گفتنش وقتی چیزی را متوجه نشده است که در عین حواس پرتی و گیجی ادا می کند از جمله خصوصیاتی است که می توان گفت مشخصه های اصلی پسرعمه زا را دربر می گیرد.
پسرخاله
پسر خاله شخصیت اصلی مجموعههای اولیه کلاهقرمزی بعد از کلاه قرمزی بود و شخصیتی بسیار جدی و جوانمرد و بسیار قانع و از خودگذشته داشت که گویی نماینده طبقه کارگر در این مجموعه است و دوستان کارگر زیادی دارد که همگی دارای این خصوصیات هستند.
مهمترین خصوصیت پسرخاله مرام و معرفت اوست که او را متمایز می کند و بعضی خصایل اخلاقی که در جامعه در حال کمرنگ شدن است برای پسرخاله همچنان ارزش و اهمیت خاص خود را دارد. حضور همیشگی او وقتی که اطرافیانش احتیاج به کمک دارند و بیان دیالوگ هایی که با وجود جنبه های آموزشی و اخلاقی اش اما به شیرینی و سادگی بیان می شود این شخصیت عروسکی را بسیار دوست داشتنی کرده است.
ببعی
گوسفند عروسکی که در بعضی مجموعه های کلاه قرمزی دارد . از ویژگی های این عروسک تسلطش به زبان انگلیسی است و به کار بردن کلمات انگلیسی در میان حرف هایش که باعث دلنشینی و جذابیت این عروسک می شود.
آقوی هم ساده
آقوی هم ساده نام انسان عروسکی است که نماد یک همسایه خوشقلب ولی بدشانس را در این مجموعه تلویزیونی بر عهده دارد که به اتفاقات بد زندگیاش میخندد.
این شخصیت خیلی صحبت میکند.
عزیزم ببخشید
عزیزم ببخشید فرزند لطفاً مردی میانسال است با اندامی ریزنقش و چشمانی مشکی. او موهای مشکی و فرفری و سبیلی خرماییرنگ دارد. پیشانی او بلند است و موهایش در قسمت پیشانی ریختهاند. سبیل او تمیز است و مرتب کوتاهشده و به دو طرف تابانده شدهاند. ابروان او نیز ابروانی کوتاهند. او عموماً روپوشی سفید به تن و سینی فلزیای به دست دارد. شکل ظاهری او بسیار شبیه به دلاک است که در کلاهقرمزی ۹۱ حضور داشت.
عزیزم ببخشید فرزند لطفاً نام شخصیت عروسکی است که از نوروز ۱۳۹۳ در مجموعه کلاه قرمزی ۹۳ توسط فامیل دور به مخاطبان معرفی شد.
این شخصیت از همان روزهای نخست توانست محبوبیت زیادی در میان بینندگان پیدا کند.
این شخصیت را احسان کرمی صدا پیشگی میکند.
او خدمتکار فامیل دور است که برای کمک به او در پرورش بچهٔ فامیل دور استخدام شده.
عزیزم که به دقت و جزئینگری و انجام کارها درست با همان جزئیات و سلیقهٔ کارفرما شهره است با این جزئینگری مفرطش و سؤالپرسیدنهای بیپایانش عموماً کارفرمایش را چنان کلافه میکند که شخص از خواستهاش پشیمان میشود.
او هنرمند نیز هست و علاوهبر خدمتکاری، به سینینوازی هم میپردازد. سینی او سینی فلزیای است که ساز ضربیِ اوست که از پدرش، لطفاً، به او به ارث رسیده و آن را از خود جدا نمیکند به طوری که همانطور که آن را به زیر بغل زده به رختخواب میرود و میخوابد. به مرور در طول حضور عزیزم در کلاهقرمزی ۹۳ او بیشتر روی سینینوازیاش متمرکز میشود و حتی آهنگهایی هم میسازد و پیشنهاد اجرای برنامهٔ سینینوازی در خارج از کشور میگیرد.
بچهٔ فامیل دور
بچهٔ فامیل دور نام شخصیتی عروسکی از مجموعه تلویزیونی کلاه قرمزی است که نخستین بار در سری کلاه قرمزی ۹۳ از شبکه دو سیما پخش شد.
در روز دوم فروردین ۹۳، فامیل دور به همراه همسرش دوره در برنامه حاضر شد و پس از انتقال به بیمارستان و زایمان، بچهٔ فامیل دور به دنیا آمد.
این شخصیت شباهت زیادی به پدرش فامیل دور دارد.
از تکیهکلامهای این شخصیت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
۱."چی شده؟"
۲."کیه کیه درّرررر میزنه؟؟ کیه کیه درّرررر میزنه؟؟"
۳."پیششششتونک "
۴."شیر داغ... شیرداغ" که به جای سیرداغ گفتن پدر استفاده میشود.
۵."پدرررررررر... پدررررررر" که برای صدا کردن فامیل دور استفاده میشود
۶."چه جوری بودم؟؟" که بعد از گریه کردن و جیغ کشیدن به پدرش فامیل دور میگوید
۷."بَرَه؟؟... بَرَه؟؟..." به جای بله؟ بله؟ (مثل فامیل دور)
دیو
دیو شخصیتی عروسکی از مجموعهٔ نمایشی کلاهقرمزی است که از کلاهقرمزی ۹۳ به جمع شخصیتهای این مجموعه پیوست.
دیو نیز مانند ببعی (۱۳۹۰) و جیگر (۱۳۹۱) عیدی بیبی به کلاهقرمزی است که در واقع دیوبچهای است که همراه با والدینش در زیر زمین زندگی میکرد ولی چون آبهای زیر زمین تمام شدند همراه والدینش به سطح زمین آمد و بعد هم که به عنوان عیدی به کلاهقرمزی رسید.
دیو هنوز کودک است و بسیار ماچی به طوری که ملتمسانه از دیگران میخواهد که ببوسندش. او که همهچیز را وارونه میفهمد، وارونه نیز عمل میکند، به عنوان مثال اگر بگویی بنشین میایستد و اگر بگویی بایست، مینشیند. همینطور هر کاری که بگویی نکند را میکند و بالعکس. یکی از مشهورترین جملههای او «ازت متنفرم» است که با احساسی عمیق میگوید و منظورش این است که «دوستت دارم».
او آب زیاد دوست دارد و تنها هم آب میخورد. با این وجود هر بار که آب میخورد کمی آب میخورد ولی تعداد دفعاتی که آب میخورد زیاد است.
از دیگر ویژگیهای دیو خندیدن شدیدش است که منجر به غلتیدن بر روی زمین میشود.
در قسمتهای آخر کلاهقرمزی ۹۳ او از خودش رفتاری تازه نشان میداد که بر اساس آن گردنش را ۱۸۰ درجه میگرداند و عقبعقب راه میرفت.