امروزه با طول عمر بیشتر افراد جامعه، تلاش های زیادی برای کشف روش هایی که رد پای گذر روزگار را در چهره کمرنگ کند صورت گرفته و دانش نوین مرزهای جدیدی در این حوزه ترسیم کرده است. پیداست که آگاهی از زیر و بم شیوه های نوین جوان سازی صورت و مرزهای ایمنی هر یک، دانستن عوارض احتمالی آنها و واقعی کردن توقع مان از هر یک از این روش ها، راه را برای تصمیم گیری کسانی که متقاضی جوان سازی صورت خود هستند هموارتر می کند. با این منظور در این بحث اشاره ای به مهمترین روش های غیرجراحی جوان سازی صورت خواهیم داشت.
ماندگاری روش های غیرجراحی در مقایسه با جراحی جوان سازی صورت
بسیاری از مردم تصور می کنند که درمان های غیرجراحی جوان سازی موقتی هستند و جراحی دائمی است و به همین دلیل جراحی را انتخاب می کنند. این تصور، از اساس اشتباه است. از طرفی روش های جراحی جوان سازی صورت دائمی نیستند و با افزایش سن، مجددا پوست صورت شل تر شده و نیاز به جوانسازی مجدد پیدا می کندو این در حالی است که جراحی جوان سازی روی یک قسمت صورت را برای یک بار می توان با حداقل عارضه انجام داد و امکان انجام دوباره آن بدون افزایش ریسک های جراحی نیست؛ در حالی که روش های غیرجراحی از مزیت مهم تکرارپذیر بودن برخوردارند، یعنی اگر درمان های غیرجراحی درست انجام شوند، ممکن است حتی از درمان های جراحی هم ماندگاری بیشتری داشته باشند.
به این معنا که شاید کسی با درمان های درست غیرجراحی حتی تا پانزده سال بعد هم نیازی به مداخله جراحی نداشته باشد در صورتی که یک فرد جراحی شده ممکن است پس از پنج سال مجددا نیاز به اقدام مجدد داشته باشد. البته باید دانست که هیچکدام از روش های جراحی و غیرجراحی دائمی نیستند و همه بعد از مدتی دچار درجاتی از برگشت می شوند.
اهمیت درست انجام شدن روش های غیرجراحی
صرف نظر از اهمیت بالای انتخاب درست پزشک متخصص، بهترین نتایج در روش های مختلف جوان سازی صورت، اعم از جراحی و غیرجراحی زمانی حاصل می شود که متقاضی به چند جنبه توجه جدی داشته باشد. اول آن که در انتخاب شیوه درمانی، به نظر پزشک خود اعماد کند و از اعمال نظرهای شخصی بپرهیزد. یعنی بر نوع خاصی از روش های جوان سازی اصرار نکند و اجازه دهد پزشک او با ملاحظه آناتومی و ویژگی های صورتش و به منظور دستیابی به بهترین نتیجه، شیوه ای را کهص لاح می داند در پیش بگیرد. در بسیاری از موارد برای اثربخشی بهتر و طولانی تر ممکن است حتی نیاز به ترکیب چند روش جوان سازی باشد. از سوی دیگر، علاوه بر مهارت پزشک، کیفیت و به روز بودن دستگاه یا ماده استفاده شونده، در روش های غیرجراحی نیز بسیار حائز اهمیت است. حتی گاهی مشاهده شده که یک تزریق ظاهرا ساده سم بوتولینیوم (معروف به بوتاکس) به سبب آن که کیفیت نامرغوب و کنترل نشده ای داشته، عوارض ناراحت کننده ای نظیر واکنش های حساسیتی، افتادگی پلک و دوبینی را بهمراه داشته است.نکته دیگر، عدم افراط در این روش هاست. به عنوان نمونه استفاده افراطی از بوتاکس و اینکه هنوز اثر بوتاکس قبلی از بین نرفته، دوباره در مقادیر زیاد تزریق شود، حالت انبشاتگی و سمیت ایجاد می کند و عضله بطور کامل فلج می شود و در این حالت، فرد دچار مشکل خواهد شد. دیگر آن که باید از استفاده از مواد مصنوعی خصوصا در مورد حجم دهنده ها (فیلرها) جدا خودداری کرد.
کاربرد حجم دهند ها یا فیلرها
در روش های جوان سازی از روش های ترکیبی استفاده می شود یعنی یک شیوه خاص برای همه صورت جواب نمی دهد. مثلا ما نمی توانیم تمام صورت را بوتاکس بزنیم یا همه جا از فیلر استفاده کنیم. در قست بالایی صورت بسیاری از جوان سازی ها با بوتاکس قابل انجام است ولی در قسمت های پایین، بوتاکس کارآیی کمتری دارد و بهتر است از فیلر استفاده کرد. در پایین صورت اعصاب حساس تر هستند و اگر از بوتاکس استفاده کنیم ممکن است ابراز احساسات در چهره فرد مخدوش شود.یکی از مهمترین موارد استفاده از فیلرها خط خنده است، یعنی خطی که بین بینی و لب وجود دارد. گرچه در این خط هم انقباض عضلات نقش دارد اما بهترین روش برای کاهش آن، فیلر است. برحسب عمق خط خنده مقدار و نوع فیلر مورد استفاده متفاوت است. اگر در خط خنده بیش از حد فیلر استفاده کنیم محل اتصال بینی به گوشه دهان باد کرده و حالتی غیرطبیعی ایجاد می کند.
در واقع هدف کاهش عمق این خط است نه برطرف کردن کامل آن و پزشک نباید درصدد از بین بردن این خط باشد.مورد دیگر، حجم دادن لب ها است. برای لب ها هم باید به نحوی از این فیلرها استفاده کرد که لب ها حالت غیرطبیعی پیدا نکنند. در واقع اگر لب آنقدر حجیم شود که فرد به جای اینکه به چشم ها نگاه کند به لب ها نگاه کند، این چهره دیگر زیبا نخواهد بود. زیبایی وقتی حاصل می شودکه همه اجزای صورت با هم متناسب باشند.مورد سوم هم خطوطی است در گوشه لب پایین که حالت افتادگی در گوشه لب ها ایجاد می کند. این حالت بیشتر در افراد مسن وجود دارد و ما با فیلرها هم این خطوط را پر می کنیم و هم گوشه لب را به سمت بالا حرکت می دهیم. در مورد خطوط گوشه لب کاربرد بسیار هنرمندانه باشد.
در افراد مسن معمولا گودی در گوشه های لب ایجاد شود باعث افتادگی گوشه لب ها می شود. ما این خطوط را پر می کنیم وهم گوشه های لب را تقویت می کنیم وهم گودی زیر گوشه های لب را پر می کنیم. این کار باعث می شود گوشه لب ها بالاتر قرار بگیرند چون وقتی گوشه های لب پایین باشد چهره افسرده و مسن به نظر می رسد. این کار در افراد بالای هفتاد سال هم قابل انجام است و در صورت انجام صحیح هیچ خطری ندارد.مورد چهارم حجم دادن گودی دو طرف چانه و یکنواخت کردن لبه فک پایین است که جوان سازی نیمه پایین صورت را تکمیل می کند. غیر از چهار مورد فوق، فیلرها یک روش ساده برای حجم مدادن به صورت و زیباتر کردن حاشیه های صورت محسوب می شوند. دو مورد حجمی که تجربیات مختلف آن را تایید کرده اند، افزایش حجم گونه ها و چانه است. می توان گونه ها را برجسته تر کدر و بین لب و چانه زاویه ایجاد کرد. انجام روش های حجمی باید با دقت و احتیاط خیلی زیاد همراه باشد چرا که وارد کردن بیش از حد فیلرها ممکن است عوارض نامطلوبی مانند جابجایی آنها را در پی داشته باشد.
مخاطرات فیلرهای مصنوعی
انتخاب و نحوه تزریق فیلر مانند بوتاکس اهمیت فراوانی دارد. سه دسته فیلر داریم: مواد مصنوعی، فیلرهای طبیعی و بافت چربی. مواد مصنوعی اکثرا از ترکیبات پلیمری هستند و دسته بندی متنوعی دارند. در قدیم حتی از سیلیکون و تفلون بعنوان فیلر استفاده می شد. یکی دیگر از اینها پلی آکریل آمیدها بودند که چند دهه قبل رواج داشتند و در بلوک شرق تولید می شدند.این مواد فاقد سازگاری لازم با بافت های بدن بوده و عوارض شدید و وحشتناکی داشتند. متاسفانه این مواد مصنوعی به تصور دائمی بودن و ارزان بودن مورد استفاده قرار می گیجرند و عوارض درازمدت فراوانی دارند.یکی از عوارض آنها مهاجرت است. یعنی این مواد در جای خود باقی نمانده و حرکت می کنند.
این مواد چون معمولا در حجم بالایی هم تزریق می شدند پوست را می کشیدند و در بسیاری از موارد با تغییر حالت پوست ظاهر آن را پیرتر نشان می دادند. بیمارانی مراجعه نموده اند که به دلیل تزریق نابجای این مواد ظاهرا بیست سال پیرتر شده و اصرار بر خارج نمودن این توده ها از صورتشان داشتند چون مواد حرکت کرده و به دلیل نیروی جاذبه آویزان شده بودند. این عوارض به سختی قابل جبران هستند. کلا فیلر، اگر بد و نابجا تزریق شود، عوارضی بر جای می گذارد که حتی از عوارض یک جراحی بد هم بدتر است. الان مدت ها است توصیه می کنیم که از مواد دائمی یا مصنوعی استفاده نشود.
فیلرهای طبیعی یا موقتی
موادی سازگار با بافت بدن بوده و جزیی از بدن فرد می شوند لذا هم نتیجه آنها از نظر زیبایی بهتر است و هم بسیار کم عارضه هستند. با پیشرفت تکنولوژی احتمال بروز حساسیت ناشی از نوع با کیفیت بالای این مواد به زیر یک درصد رسیدهو ماندگاری شان هم بیشتر شده است. یکی از معمول ترین انواع این مواد اسید هیالورونیک است که ماده بافت همبند بدن انسان است و اکثرا از مشتقات و ترکیبات آن استفاده می شود.
تزریق چربی
فیلر چربی، بسیار بهتر از انواع مصنوعی است چون یک بافت طبیعی با سازگاری کامل بافتی است. با این وجود مشکلاتی همدارد. در مورد چربی، باید آنرا از جای دیگر بدن برداشت که نیازمند یک پروسه اضافه است و این برداشت از بخش دیگری از بدن ممکن است برای بیمار ناخوشایند باشد. دومین مساله اینکه چربی برای چین های متوسط و عمیق ماده خوبی است اما برای چین های ظریف کارآیی آن کمتر است ولی مواد پرکننده طبیعی با توجه به غلظت های متفاوتی که دارند، برای انواع و اقسام چین ها قابل استفاده اند. در نتیجه احتمال ناهمواری در این مواد بسیار کمتر است. کاربرد فیلرهای طبیعی بسیار ساده است اما در گذشته که مواد حجم دهنده طبیعی به شکل فعلی در دسترس نبود استفاده از چربی بدن بیمار رایج تر بود.
