وقتی هوا رو به خنكی میرود سخت است كه در مورد نشستن در هوای پاییزی بیرون خانه و یا گذارندن وقت در كنار استخر یا بركهای كوچك در فضای بیرونی خانه خود رویاپردازی نكنیم. اما اگر باغ یا حیاط شما در خواب زمستانی فرو رفته است، اصلا دست از كار نكشید و ناامید نشوید. شما میتوانید این فضا را تبدیل به مكانی فوقالعاده زیبا و خاص كنید و از بودن در آن لذت ببرید. چه باغ یا حیاط شما كوچك باشد چه بزرگ، بهروز كردن و توسعه دادن آن مادامی كه شما یك برنامه دقیق و روشن داشته باشید كار كاملا سادهای است. با فكر كردن و تعیین كردن نیازهای اساسی، استفاده حداكثری از تمام فضاهای ممكن، برنامهریزی دقیق و هدفمند، و استفاده از یك سبك مشخص و مناسب، میتوانید به باغ یا حیاطی دست یابید كه همه نیازهای شما را در فضای بیرونی خانه خود برطرف میكند و شما را در داشتن شبها و روزهای مفرح و جذاب یاری میكند.
1- نیازهای اساسی و ملزومات اصلی خود را تعیین كنید.
سازش و به توافق رسیدن مهمترین بخش در برنامهریزی برای به روز كردن یك باغ است. اگرچه همه ما به داشتن بركه دوستداشتنی پر از ماهی، یك استخر پرآب و زلال، و مناظر زیبا بسیار علاقه داریم، اما خب طبیعی است كه نمیتوان همه چیزهایی كه به آن علاقه داریم را در یك فضای مشخص در كنار هم داشت و نمیتوان به آن ایدهآل رویایی دست یافت. پیش از آنكه ذوقزده شوید و برای خرید وسایل مورد نیاز به فروشگاههای وسایل باغبانی بروید، مدت زمانی را وقت بگذارید و در ساعات مختلف روز چرخی در حیاط خود بزنید و به این فكر كنید كه نیازهای اصلی شما چیست و با اضافه شدن چه چیزهایی میتوان این نیازها را برطرف كرد. چه عناصری هستند كه بدون آنها نمیتوانید در فضای بیرونی خانه خود زندگی كنید و به نوعی جزء نیازهای اساسی شما به حساب میآیند؟ آیا میخواهید در فضای بیرونی خانه خود تفریح كنید؟ آیا یك پاسیو و یك فضای غذاخوری در فضای بیرونی خانه برای شما مهم و ضروری است؟ تمام این جنبهها را بررسی كنید و بر اساس آن دیگر كارها و برنامههای خود را شكل دهید.
یک حیاط کوچک بهانه بسیار خوبی است كه به تخیل خود اجازه خودنمایی بدهید و برنامهها و كارهای مختلفی را در آن تجربه و آزمایش كنید. این فضا كه به دقت در مورد آن برنامهریزی شده است (عكس بالا) دارای یك مسیر بسیار كوچك اما زیبا، باغچههای كوچك مرتفع، و یك زمین شنی جذاب و خاص است. اگر برای تمام اجزا و فضاهای باغ خود برنامه داشته باشید و به آن فكر كنید، تعجب خواهید كرد كه چقدر فضا در اختیار دارید و چقدر راحت میتوانید كارهای متفاوت و متنوعی در آن انجام دهید.
از عكس بالا كاملا مشخص است كه هدف مالك این خانه از طراحی این باغ ایجاد فضایی برای آرامش و آسایش است. یك پاسیوی سنگفرش شده برای تفریح و سرگرمی در فضای بیرون خانه، فنسهایی برای ایجاد حریم كه با درخت مو پوشیده شدهاند، یك بركه كوچك كه روی آن یك پل زیبا طراحی شده است، و مجموعه زیادی از گلها و گیاهان مختلف باعث شدهاند كه بیشترین استفاده از این فضا شود و در عین حال تمام نیازهای مالك آن برطرف شود.تصمیمگیری در مورد نیازهای اساسی و ملزومات ضروری به شما كمك میكند تا در مورد میزان پولی كه میخواهید بابت این كار خرج كنید تصمیم بگیرید. بیشتر بر روی مواد و مصالحی كه در چشم هستند و باید دارای كیفیت خوبی باشند، مانند سنگفرشهای پاسیو، مسیرها و راههای سنگی، مبلمان، و غیره، سرمایهگذاری كنید. این هزینهها را در بخشهای دیگری میتوانید جبران كنید مانند كاهش هزینههای مربوط به آبیاری گیاهان و گلها (البته اگر ممكن است) و خریدن وسایلی كه خیلی مهم نیستند از دستهدومفروشیها یا جمعهبازارها. همچنین برای كاهش هزینهها میتوانید بخشی از وسایل نه چندان ضروری را از مراكز بازیافت خریداری كنید.
2- كل فضای خود را در نظر بگیرید.
علاوه بر طراحی منظره به راهها، كفپوشها، و چیزهایی از این دست نیز فكر كنید. همانطور كه به فكر فضاهایی برای گلها و گیاهان هستید به جای انسانها هم در درون حیاط هم فكر كنید، در غیر این صورت به خوبی و راحتی نمیتوانید از فضای بیرونی خانه خود لذت ببرید. مالك این خانه به خوبی برای طراحی این فضا برنامهریزی كرده و قسمتهای مختلف باغ را بر اساس كاركردشان از هم جدا كرده است. پیادهروهای آجری نشاندهنده فضای باغ هستند و در انتهای آن یك فضای غذاخوری برای ساكنان این خانه طراحی شده است.
اینكه تصمیم بگیرید از فضای فیزیكی بیشتری در طراحی باغ خود استفاده كنید به این معنی نیست كه باید حتما از قطعات بتنی یا موادی از این دست استفاده كنید. فضای باغ خود را با استفاده از انواع مختلف سنگها و سنگفرشها طراحی كنید تا به ظاهری جذاب و متفاوت دست یابید. همانطور كه در عكس بالا مشاهده میكنید تركیب سنگهای ریز، سنگهای درشت، سنگفرشها، و سطوح بتنی جذابیت بصری زیبایی به این باغ داده است و كنتراست فوقالعاده جذابی با فضای سبز پیرامون آن ایجاد كرده است.
از فضاهای عمودی غافل نشوید. دیوارها و فنسها همانقدر مهم هستند كه سطح زمین. با استفاده از درخت مو، گیاهان پیچی، چراغهای آویز، چراغهای دیواری، و یا حتی قاب عكس یا آینه فضاهای عمودی باغ خود را زیبا و جذاب كنید.
تقسیم كردن باغ خود به فضاهای مختلف و به شكلهای مختلف باعث میشود باغ شما بزرگتر و دلبازتر به نظر برسد. با استفاده از حاشیههای سنگی یا آجری فضاهای سبز، سنگفرشها، و مناظر دیگر را از هم جدا كنید تا باغ شما به قسمتهای مختلف با كاربردهای متفاوت تقسیم شود. در این كار استفاده از بافتهای مختلف را فراموش نكنید.
3- پلان در نظر گرفته شده برای طراحی باغ خود را روی كاغذ بیاورید.
وقتی در این مورد كه میخواهید چه عناصری در باغ شما حضور داشته باشند تصمیم گرفتید و نحوه استفاده از فضاهای مختلف باغ برای شما روشن و واضح شد، پلان كلی باغ خود را روی كاغذ بیاورید. وقتی یك پلان دقیق (و با مقیاس درست) در مورد نحوه قرارگیری فضاها در كنار هم و چگونگی تركیب آنها با هم در اختیار داشته باشید روند انجام كارها برای شما (و یا فردی كه با شما در این كار همكاری میكند) راحتتر و دقیقتر میشود و از این مسئله اطمینان پیدا میكنید كه باغ شما دقیقا شبیه همان چیزی میشود كه برای آن برنامهریز و طراحی كردهاید.
هنگام برنامهریزی و طراحی حیاط خود منظره محوطه را از خانه نیز در نظر بگیرید. شما میخواهید كه وقتی به سمت باغ میروید این فضا از نظر شما جذاب و زیبا باشد، اما این باغ باید از پنجرههای اتاق خواب شما نیز زیبا و خوشایند به نظر برسد. ایجاد حسی از تقارن و تعادل در طراحی باغ باعث میشود كه باغ شما از زاویه دید كسی كه در درون خانه هم قرار گرفته زیبا و جذاب باشد. گاهی نگاه كردن به باغ از درون خانه از بودن در آن لذتبخشتر است.
به این فكر كنید كه میخواهید محوطه مخفی را در كجا قرار دهید. این فضا میتواند یك فضای مخفی باشد كه در آن از روزهای خنك پاییزی و نوشیدن یك نوشیدنی خنك لذت ببرید و یا فضایی باشد كه از دیده شدن و به چشم آمدن بینظمیها یا سطل آشغال موجود در باغ جلوگیری میكند. این فضای بیرونی كه در عكس بالا مشاهده میكنید، دارای فضای مخفی هوشمندانهای است كه در آن باربكیو، سطل آشغال، و مبلمان اضافه پاسیو برای زمانهایی كه نیاز به نشیمنهای بیشتری در باغ هست پنهان شدهاند.
4-از یك سبك ساده و برجسته در طراحی باغ خود استفاده كنید.
طرح رنگی و تم كلی طراحی باغ خود را ساده انتخاب كنید. قرار دادن تعداد زیادی وسیله با رنگها و سبكهای مختلف به سرعت چشم را خسته میكنند و باغ را تبدیل به فضایی خستهكننده و كسلكننده میكند. همه شما میخواهید كه باغ شما یك فضای آرامشبخش و زیبا باشد. فضایی كه در عكس بالا مشاهده میكنید دارای طراحی بسیار مینیمالیستی است و اگرچه دارای نیمكتها و وسایل تزئینی اندكی است، اما همه آنها دارای رنگمایههای خنثی یكسانی هستند و از این طریق فضایی آرامشبخش و زیبا در باغ ایجاد شده است.
اضافه كردن یك نقطه كانونی در فضای انتهایی باغ باعث میشود تا چشم سریعا توجهاش به این منطقه جلب شود و از این طریق فضای باغ بزرگتر و بازتر به نظر میرسد. همانطور كه در عكس بالا مشاهده میكنید استفاده از فنسها در كنار دیوارهای سنگی و پنجرههای بزرگ باعث ایجاد نقطه كانونی كاربردی در این باغ شده است. وجود پنجرهها در دیوار باعث ورود نور طبیعی به داخل میشود و دیوارها مانعی در برابر منظره زیبای باغ از بیرون ایجاد نمیكنند. یك بركه كوچك، یك گلدان بزرگ، یا یك مجسمه نیز میتوانند چنین فضایی را در انتهای باغ ایجاد كنند.
اگر شما یك باغ كوچك دارید، این فضا (عكس بالا) میتواند ایدههای خوب و مناسبی به شما برای طراحی باغتان بدهد. جزئیات خاصی به فضای خود اضافه كنید كه معمولا در فضاهای داخلی خانه وجود دارند و فضا را زیباتر و چشمگیرتر میكنند. استفاده از آینه شیوه فوقالعاده خوبی برای خلق این توهم است كه فضای باغ شما از آن چیزی كه واقعا هست بزرگتر و بازتر است.
گویهای آینهای در كنار معبرهای موجود در باغ خانه خود بگذارید و یا آنها را در فضاهای دیگر استفاده كنید تا نور طبیعی در باغ شما پخش شود. این گویها همان تاثیراتی را در فضای باغ ایجاد میكنند كه یك آینه در فضا ایجاد میكند، اما این گویها جذابیت بصری و زیبایی بیشتری نسبت به یك آینه دارند.
كاشتن گلها و گیاهان در میان حاشیههای كمارتفاع (و یا حتی بدون حاشیه) باعث میشود تا فضای باغ شما عریضتر به نظر برسد و در عین حال وجود سطوح مختلف در باغ باعث ایجاد حسی از بافت و بُعد میشود. این كار در فضای باغی كه در عكس بالا مشاهده میكنید انجام شده است.
استفاده از سطوح مختلف در حیاطها یا باغهای خانههای كه بر روی تپه یا دامنه كوه ساخته شدهاند و زمین آنهاش شیبدار است راه بسیار هوشمندانهای است. به جای اینكه باشیب تپه بجگنید با آن كنار بیایید. اضافه كردن باغچههای مرتفع كه دارای گلها و گیاهان بلند هستند همان تاثیری را در فضا ایجاد میكند كه حاشیههای موجود در یك باغ. بدیهی است كه نگهداری از گلها و گیاهان در درون باغچه بسیار راحتتر است.