یك چیستان. آن چه عنصر مهمی در دكوراسیون خانه است كه می‌تواند هم فضا را بزرگ‌تر از حد معمول نشان دهد و هم كوچك‌تر؟ یك راهنمایی؛ خیلی اوقات از پنجره وارد می‌شود. جواب فقط یك كلمه است: نور!

شاید حتی فكرش را هم نكنید اما مساله نور در خانه اولین و مهم‌ترین نكته‌ای است كه قبل از خرید وسایل مجلل سالن پذیرایی یا نصب كابینت‌های گران‌قیمت‌تان باید به آن توجه کنید؛ آن‌قدر كه اگر نور و فضای مناسب تابیدن آن – حالا به صورت طبیعی یا مصنوعی – درست تامین نشود همه كارهایی كه برای دکوراسیون خانه انجام داده‌اید یا اصلا دیده نمی‌شود یا آن‌قدر اغراق‌آمیز به چشم می‌آید كه بدتر چشم را خسته کرده و دل را می‌زند. برای داشتن یك خانه مجلل قبل از همه به جواب چیستان امروز فكر كنید. 

اتاق خواب: نور را هم تقسیم كن

نور اتاق خواب باید یك خاصیت مهم داشته باشد؛ اینكه فضای اتاق را دنج و گرم كند. برای همین لازم نیست در اتاق خواب به فكر چراغ‌های سقفی باشید. نور اتاق خواب باید طوری باشد كه بسته به روحیه ساكنش تغییر كند. با این اوصاف بهترین نوع نورپردازی در اتاق خواب استفاده از چراغ‌خواب‌های كنار تخت است. حالا ممكن است این چراغ‌ها روی پاتختی‌ها قرار گرفته یا در ارتفاعی پایین‌تر به صورت دیواركوب نصب شده باشند.

فرقی ندارد. مهم این است كه نور آن مستقیم به صورت نتابد و ارتفاع آن طوری باشد كه نور چراغ شما مزاحم خواب نفر كناری نشود. آویزان كردن یك چراغ سقفی در اتاق خواب هم مانعی ندارد اما باید حواس‌تان به نكته‌ای اساسی باشد؛ اینكه اگر چراغ آویزان در نقطه‌ای است بین دیوار و پنجره مطمئن باشید هر كاری كه انجام می‌دهید، همسایه‌تان از پنجره می‌بیند. 

پس یا چراغ را خاموش نگه دارید یا پرده‌ها را بیش از حد ضخیم كنید. نكته مهم در نورپردازی اتاق هم توجه به فعالیت‌های شماست. ممكن است كسی در اتاقش یك چرخ خیاطی یا میز كامپیوتر گذاشته باشد. آوردن این وسایل به اتاق خواب دلیل نمی‌شود كه شما با یك چراغ سقفی مساله را تمام كنید. یادتان باشد هر میز كاری برای خودش یك منبع نور می‌خواهد. این یك قانون در طراحی داخلی است؛ اینكه یك منبع نور بزرگ همیشه كارساز نیست. پس به جای اینكه لامپ اتاق خواب‌تان را هر روز قوی‌تر كنید تا به كارهای‌تان هم برسید بهتر است از لامپ‌های كوچك‌تر در دیواركوب‌های بیشتر استفاده كنید. 

آشپزخانه: هر جا رسیدی یك چراغ بگذار 

قدیم‌ترها كه آشپزخانه‌ها سرتاسر كابینت‌های فلزی ردیف داشتند و كاشی‌های گلدار یك دست، فقط یك رشته سیم از سقف آویزان بود و لامپی 100 واتی. آنهایی هم كه می‌خواستند در آشپزخانه‌شان سنگ‌تمام بگذارند نهایتا یك لوستر حبابی یا حصیری به سیم معلق در زمین و هوا وصل می‌كردند. اما حالا زمانه فرق كرده، دكوراسیون‌ها به هم ریخته و مدرنیته حتی پایش به آشپزخانه هم باز شده است.

این روزها آشپزخانه‌ها با ردیفی از كابینت‌ها، اجاق و یخچال جاسازی شده به موازات هم دیگر فقط با یك رشته سیم روشن نمی‌شوند. مساله اینجاست كه قدیم‌تر‌ها كدبانوی خانه هم كارها را روی میز وسط آشپزخانه‌اش انجام می‌داد كه درست زیر نور لامپ قرار گرفته بود اما حالا این میزها جای‌شان را به میز كارهای كنار اجاق گاز یا شیر آب و سینك ظرفشویی داده‌اند.

اینجاست كه دیگر فقط یك چراغ سقفی جواب نمی‌دهد چراكه در این وضعیت افراد پشت به منبع نور و در زیر سایه خودشان مشغول به كار می‌شوند و هنگام كار نور كافی ندارند. روی گاز هم كه تكلیفش روشن است. هودهای امروزی همه‌شان چراغ دارند. اگر هم نداشتند باید یك چراغ قابل تنظیم در بالای اجاق گاز نصب شود. بالای سینك ظرفشویی هم به یك چراغ نیاز است تا برای شست و شوی ظروف و مواد غذایی به‌خصوص در شب‌ها نور كافی داشته باشد. اما برای سطح روی كابینت‌ها این روزها به مدد چراغ‌های مهتابی كه زیر كابینت‌های دیواری نصب می‌شوند، كار راحت شده است و برای روی اپن و جزیره آشپزخانه هم می‌توانید از چراغ‌های رشته‌ای استفاده كنید؛ دو یا سه لوستر حبابی كه با ارتفاع‌های مختلف كنار هم قرار گرفته‌اند. 

حمام: حباب‌ها رفته‌اند، لوسترها آمده‌اند 

برای حمام هنوز حباب‌ها و لامپ‌های قوی‌شان از محبوب‌ترین گزینه‌ها هستند. البته حباب‌های سیمابی باعث افزایش گرمای محیط می‌شوند كه می‌توانید به جای آنها از حباب‌های فلورسنت استفاده كنید. از میان حباب‌های فلورسنت سراغ آنهایی بروید كه رنگ اصلاح شده دارند و دنیا را جلوی روی‌تان آبی نمی‌كنند. اگر هم كلا از حباب‌ها دلزده شده‌اید باید سراغ لوسترها بروید. به تازگی  برای زیباتر جلوه دادن حمام‌ها هم لوسترهای مجللی ساخته‌اند كه در صورت داشتن یك فضای بزرگ می‌توانید از آنها استفاده کنید. بعد از حمام مهم‌ترین قسمت نورپردازی سرویس‌های بهداشتی مربوط به روشویی است. 

هیچ‌وقت برای فضای روشویی از چراغ‌های سقفی استفاده نكنید برای اینكه با ایجاد سایه كار آرایش و اصلاح را سخت می‌كنند. بهترین نور برای سرویس‌های بهداشتی منابع نور جانبی است، مانند میز اتاق گریم كه لامپ‌های روشنی در دو طرف آینه میز گریم قرار دارد. پس در سرویس بهداشتی هم بهتر است بیشتر نورها در دو طرف آینه قرار گرفته باشند؛ البته حتما نوع لامپ را هم در نظر داشته باشید. فلورسنت یا هالوژن؟ انتخاب بین این دو به فضای حمام و دستشویی شما بستگی دارد. اگر دكور حمام‌تان گرم است از نور سرد فلورسنت استفاده كنید و برعكس اگر دستشویی و حمامی با رنگ سرد دارید سراغ هالوژنه‌ها بروید. 

اتاق كودك: نور خورشید زیاد بتابد 

از اول ماجرا تكلیف روشن است. پرنورترین اتاق باید برای بچه‌های خانواده باشد. دلیل این نكته را دانشمندان برای‌تان توضیح می‌دهند؛ اینكه بچه‌هایی كه در طول روز در اتاق‌های روشن و پرنور درس می‌خوانند یا بازی می‌كنند در مقایسه با بچه‌هایی كه در اتاق‌هایی با پرده‌های كشیده و نور كم فعالیت می‌كنند، باهوش‌تر و فعال‌تر هستند. اصلا اگر پای این حرف‌ها هم در میان نباشد باز هم باید به نور اتاق كودك توجه خاصی شود. 

هر بچه‌ای باید آن‌قدر نور در اتاقش داشته باشد كه هنگام روز پیدا كردن اشیا را برایش ممكن كند، امكان تشخیص رنگ‌ها را به او بدهد و برای كارهایی مانند نقاشی، مطالعه و نوشتن تكالیف درسی، میزان كافی و جهت مناسبی داشته باشد؛ مثلا جهت تابش نور – چه از پنجره و چه از چراغ مطالعه – نسبت به میز تحریر برای فارسی‌زبان‌ها كه جهت خط نوشتاری‌شان از راست به چپ است، باید از چپ به راست باشد. فقط مساله اینجاست كه اتاق بچه‌ها باید در شب نوری خفیف داشته باشد. آن‌قدری كه هم بتوانند خوب استراحت كنند و هم در صورت نیاز به بلند شدن از تختخواب در نیمه‌شب، توانایی تشخیص اشیای اطراف‌شان را داشته باشند و برای خودشان شروع به تصویرسازی از دیو و پری‌های روی دیوار نكنند! 

اتاق نشیمن: قانون سه گوشه را فراموش نكن 

نورپردازی اتاق‌های نشیمن امروزی قانون خاصی دارد؛ اینكه از بین چهار گوشه اتاق باید حتما سه گوشه روشن باشد و یكی از این روشنایی‌ها باید روی یكی از اجزا یا وسایل خانه باشد؛ مثلا مستقیم روی یك تابلو یا گلدان بزرگ یا حتی یك صندلی خاص. نوع استفاده از روشنایی‌ها هم در اتاق نشیمن باید به صورت تركیبی از انواع نورها باشد؛ یعنی در یك اتاق نشیمن وقتی از یك آباژور زمینی استفاده می‌شود در نقطه‌ای دیگر می‌توان از یك چراغ رومیزی استفاده كرد. حتی نوع و سمت نوری كه هر كدام هم منتشر می‌كنند می‌تواند متفاوت باشد؛ یكی به سمت بالا و دیگری به سمت پایین. مهم این است كه در نشیمن از همه نوع منبع نوری استفاده شده باشد و البته استفاده از دیمرها یا وسایلی كه میزان نور را كم و زیاد می‌كنند. 

می‌توانید برای سقف‌های بلند نشیمن از نورهای مخفی استفاده كنید. در طراحی‌های امروزی، به‌طور معمول به جای استفاده از چندین لوستر و چراغ‌های دیواری از نورهای مخفی تعبیه شده در پشت طاقچه‌ها استفاده می‌كنند كه هم آرامش خاصی به فضای نشیمن می‌دهد و هم جای كمتری را اشغال می‌كند. شما می‌توانید به وسیله نور، فضای نشیمن را وسیع‌تر یا كوچك‌تر نمایش دهید؛ مثلا اگر نورپردازی‌ها را روی دیوارها و كنج‌های محیط انجام دهید، اطراف محیط روشن‌تر از مركز شده درنتیجه محیط بزرگ‌تر نشان داده می‌شود در حالی كه اگر در نورپردازی یك اتاق نشیمن فقط به منبع نور سقفی و بالای سر مبل‌ها اكتفا كنید آن وقت دامنه دید افراد محدود می‌شود و فضا كوچك‌تر از آنچه هست به نظر می‌رسد. 

این وسط رنگ نوری كه به خانه می‌تابد هم اهمیت زیادی دارد. نور زرد برای چشم مناسب‌تر از نور سفید است اما به‌تنهایی باعث می‌شود رنگ‌های دیوارهای اتاق و لوازم كمی تیره‌تر از رنگ اصلی‌شان به‌نظر برسند. درواقع با نور زرد دیوارها كرم‌رنگ و تیره‌تر و فضای كوچك شما كوچك‌تر دیده می‌شود. نور سفید فضا را بازتر و بزرگ‌تر نشان می‌دهد ولی به‌تنهایی كمی یكنواخت و كسل‌كننده است. استاندارد روشنایی می‌گوید بهترین نور باید تركیبی از نور مهتابی (سفید) و نور خورشیدی (زرد) باشد كه كمترین آسیب را به چشم می‌رساند. حالا دیگر تصمیم با خودتان است. 

سالن پذیرایی: به فكر یك لوستر خوب باش 

در یك سالن پذیرایی مهم‌ترین منبع نورپردازی لوستر است. هر چند كه در این منطقه حساس و رسمی خانه هم استفاده از نورهای هالوژن مخفی، آباژورها و. . . حسابی جواب می‌دهد و فضا را كلا لوكس و امروزی می‌كند اما داشتن یك لوستر با روشنایی كافی بالای سر میز غذاخوری از مهم‌ترین نكات در طراحی داخلی است؛ آن‌قدر كه این روزها طراحان حتی در خانه‌های كوچكی كه سالن پذیرایی جدا ندارند باز هم به مساله لوستر بالای میز توجه می‌كنند و هر جایی كه میز غذاخوری را قرار می‌دهند حتما بالای سر آن یك چراغ می‌گذارند. 

شاید به نظر نرسد ولی لوستر‌ها در طراحی خانه عنصر واقعا مهم و البته تاثیرگذاری هستند كه نداشتن دقت در انتخاب نوع مناسب‌شان می‌تواند كلا همه تلاش‌تان را برای داشتن یك خانه امروزی به باد دهد؛ مثلا اگر طرفدار مبلمان و رنگ‌های مدرن هستید، بهتر است سمت لوستر‌ها و دیواركوب‌های سنگین و كلاسیك نروید چراكه تناقض آنها در محیط اصلا خوشایند نیست فقط كافی است برای تهیه لوستر سبك دكوراسیون خانه، ارتفاع سقف، نوع نور مورد نیاز محیط و. . . را در نظر داشته باشید تا نورپردازی‌تان با سایر عناصر دكوراسیون داخلی همخوانی داشته باشد وگرنه غیر از این، خانه‌تان به یك سمساری بیشتر شباهت پیدا می‌كند. 

استفاده از نورپردازی داخلی‌ رو به بالا را هم در سالن پذیرایی فراموش نكنید؛ كار تازه‌ای كه این روزها رواج زیادی دارد. این نوع نورپردازی بخش بالایی فضا را به‌طور كامل روشن می‌كند بدون اینكه نور مستقیم و با شدت از بالا به پایین بتابد و چشم را آزار دهد. بهترین مكان برای قرار دادن این چراغ‌ها پشت گیاهان آپارتمانی یا پشت مبلمان و وسایل بزرگ است؛ این‌طوری سالن پذیرایی‌تان مجلل‌تر از همیشه نشان داده می‌شود.