بسیاری از خانم‌ها هنگام مراجعه به مطب‌های پوست و مو از ریزش مژه‌ها و کم پشت شدن آنها شاکی هستند. فرم مژه‌ها و میزان پرپشتی و طول آنها موضوعی است که به‌طور ژنتیکی تعیین می‌شود، ولی اگر شما قبلا مژه‌ای پرپشت یا بلند داشته اید و حالا دچار ریزش مژه شده اید، در این صورت علل متعددی می‌تواند عامل این موضوع باشد که به ترتیب اهمیت، توسط متخصص پوست باید بررسی و درمان شود.
ریزش موهای مژه می‌تواند ناشی از انواع التهاب موضعی و عفونت‌ها، بیماری‌های خودایمنی، بعضی از تومورهای لبه پلک، بیماری‌های داخلی و غدد، وضعیت روحی و روانی و میزان استرس‌های وارده به فرد و نیز عوارض مصرف برخی از داروها باشد.
علل ریزش مژه ها
اختلالات تغذیه‌ای
اختلالات تغذیه‌ای از جمله کمبود پروتئین، کمبود بیوتین و کمبود آهن از سایر دلایل ریزش ابرو و مژه هستند. برخی عفونت‌ها مثل سیفلیس، عفونت ویروسی مثل ویروس تب خال، جذام، عفونت‌های قارچی و برخی دلایل عفونت‌های انگلی نیز منجر به بروز این عارضه می‌گردد. از جمله demodicosis که نوع فولیکولاروم آنها با عارضه ریزش مژه به همراه شوره همراه است. ضربات یا تروماها از دلایل دیگر ریزش مژه‌ها هستند، مثلاً کسانی که دچار تریکوتیلویانیا هستند و عادت به کندن مژه‌ها دارند با کاهش حجم ابرو یا مژه‌ها مواجه می‌شوند.
التهاب لبه پلک ها
در التهاب‌های لبه پلک‌ها که بلفاریت نامیده می‌شود، به دلیل تورم و ادم حاصله از این حالت، مژه‌ها راحت‌تر از معمول کنده شده و ریزش آنها تسریع می‌گردد. ولی باید توجه کنید که در این حالت ریزش کامل یک یا چند قسمت از مژه‌ها ناشایع است و فقط به هنگام شستشو و یا مالش پلک‌ها ممکن است تعدادی از مژه‌ها به دست بیمار بیایند.
التهاب لبه پلک‌ها می‌تواند ناشی از عفونت، درماتیت سبوره، آلرژی و یا ضربه و دستکاری محل باشد. عفونت‌های ناشی از استافیلوکوک در لبه پلک لازم است سریعا کنترل و درمان شود، در غیر این صورت اگر التهاب طولانی شود و یا تکرار گردد، احتمال ریزش مژه‌ها به دلیل ادم حاصله وجود دارد.
در درماتیت سبوره نیز در واقع یک نوع عفونت انگلی در لبه پلک‌ها حادث می‌گردد و التهاب مشابهی را به صورت تورم و پوسته‌ریزی ایجاد می‌کند. این حالت نیز اگر شدید باشد و کنترل نشود، احتمال ریزش مژه وجود خواهد داشت.
بعضی اوقات در حالت‌های عفونت شدید باکتریایی (مانند تب مخملک) نیز ریزش و کم پشتی مژه‌ها قابل مشاهده است که البته بعد از رفع بیماری، قابل برگشت است. البته عفونت‌های ناشایع‌تری از قبیل سل پوستی یا جذام نیز باعث ریزش‌های خاصی در ابرو و مژه‌ها می‌شوند که در بیماران معدودی قابل بررسی است و جزو علل شایع بیماری محسوب نمی‌شوند.
عفونت‌های ویروسی شدید که باعث تب و ضعف عمومی می‌شوند، می‌توانند با ریزش موقت موها از جمله مژه‌ها همراه شوند که این حالت نیز بعدا قابل برگشت است.
بعضی اوقات التهابات لبه پلک‌ها ناشی از بیماری موضعی یا داخلی نیست و صرفا به علت ضربه و آسیب از جمله مالش شدید پلک‌ها (در نتیجه خارش مزمن ناحیه) و نیز حساسیت به وسایل آرایشی مختلف از جمله سایه چشم، خط چشم و به ویژه ریمل می‌باشد. ریمل و خط چشم‌هایی که ضدآب هستند و شستن آنها به آسانی صورت نمی‌گیرد، می‌توانند باعث حساسیت تماسی یا آلرژیک شده و التهاب لبه پلک‌ها را به همراه داشته باشند و یا احیانا موقع شستشو باعث مالش شدید مژه‌ها و پلک‌ها شوند که در هر دو صورت، بیمار با ریزش مژه‌ها مواجه خواهد شد.
داروها
داروها نیز می‌تواند دلیل دیگری بر ریزش مژه‌ها باشند از جمله رتینوئیدها، هپارین، آندروژن‌ها، داروهای ضد کلسترول داروهای ضد تیروئیدی، پروسپرانول، اسید والپروئیک و داروهای ضد انعقادی. داروهای شیمی درمانی و همچنین رادیوتراپی در تومورهای چشمی نیز با ریزش ابرو و مژه همراه است. تلوژن افلوویوم با افزایش ریزش موهای فرد که وارد فاز استراحت شده‌اند مشخص می‌شوند. معمولاً دلیل آن وضعیت روحی و یا بیماری سیستمیک است که فرد اصولاً پس از یک استرس روحی شدید یا استرس‌های مکرر مزمن دچار آن می‌شود.
ریزش موی سکه‌ای
یکی دیگر از علل شایع ریزش مژه‌ها، ریزش موی سکه‌ای (آره‌آتا) است. در این حالت تمام یا قسمتی از مژه‌ها به طور ناگهانی خالی می شود. این حالت می‌تواند در ناحیه ابرو و کف سر و … نیز رخ دهد. این حالت یک بیماری ایمنی محسوب می شود و با توجه به شدت بیماری، درمان‌های خاصی را می‌طلبد.
علل دیگر
– بیماری‌های داخلی و هورمونی از جمله کم کاری و پرکاری تیرویید. کم‌کاری هیپوفیز و کم‌کاری غده پاراتیرویید نیز در تعداد معدودی از بیماران قابل بررسی است.
– مصرف طولانی مدت برخی داروها از جمله داروهای ضد کلسترول، ضد انعقاد خون ، ضد تیرویید، ایندرال، والپروییک اسید. ریزش مژه‌ها به دنبال مصرف کوکائین نیز گزارش شده است.
– مسمومیت با داروهایی مانند بیسموت، آرسنیک و مصرف زیاد ویتامین A در بیمارانی خاص.
– رژیم‌های لاغری بسیار کم کالری یا سوء تغذیه
– انواع کم خونی (آنمی) به ویژه کم خونی فقر آهن و کم خونی داسی شکل
– بیماری‌های مزمنی مانند آکنه، روزاسه و پسوریازیس در بیمارانی که علایم دیگر بیماری را داشته باشند.
– رادیوتراپی برای تومورهای چشم
– آسیب‌های حرارتی (چه گرما و چه سرما) در ناحیه پلک‌ها و حاشیه پلک‌ها؛ مثل انواع سوختگی و نیز فریز کردن پلک ها.
– تتوی لبه پلک‌ها و پشت پلک‌ها با ایجاد عفونت، التهاب مزمن و یا آلرژی به مواد مورد استفاده.
– وضعیت روحی و روانی فرد نیز بسیار مهم بوده و میزان استرس‌های وارده به فرد و نیز نحوه مقابله فرد با استرس‌های محیطی قابل بررسی است. برخی از بیماران به ویژه نوجوانان به دنبال حالات روحی مانند تنش، افسردگی، ترس، اضطراب و بی‌قراری دچار حالتی به نام تریکوتیلومانیا می‌شوند.
درمان ریزش مژه‌ها
مژه‌ها با درمان عوامل ایجاد شده آن میسر است. بسیاری از بیماری‌های گفته شده با ریزش بدون اسکار مژه همراه است و در برخی ریزش مژه همراه با اسکار می‌باشد. در مواردی که ریزش مژه با وجود اسکار همراه است، پیوند مو راهکار درمانی است و در مواردی که ممکن نباشد می‌توان از مژه مصنوعی استفاده کرد.
آرایش مژه‌ها توسط ریمل یا استفاده مکرر از مژه‌های مصنوعی یکی دیگر از علل ریزش و کم پشتی مژه‌هاست. البته در صورتی که از ریمل‌های واتر پروف استفاده می‌کنید و به سختی آن را پاک می‌کنید در پاسخ به ضربات و محکم پاک کردن مژه‌ها ریزش رخ خواهد داد. از طرف دیگر ایجاد حساسیت و آلرژی نسبت به چسب یا مواد آرایشی و پاک‌کننده‌ها می‌تواند با ایجاد اگزما و خارش منجر به ریزش مو و مژه شود.
اگر ریزش مژه ها در اثر ابتلا به بیماری آلوپسی آره آتا باشد، باید درمان دارویی خاص خودش را پیگیری کرد که این درمان ها در بسیاری از موارد، نتایج خوب و مثبتی دارند. ریزش هایی را که به دلیل عوامل خارجی مانند آرایش زیاد به وجود می آیند هم می توان با حذف آن ماده خارجی (مانند ریمل، فرمژه یا حتی خط چشم) تاحد زیادی درمان کرد.
