کتابخوانی و وجود کتابخانه در محیط خانه و زندگی، نه تنها از بعد علمی بلکه از نظر زیبایی بصری نیز دارای اهمیت است.
روانشناسان معتقدند کتابخوانی در فصل سرما تا حد زیادی از افسردگی زمستانی پیشگیری می کند اما رسیدگی به کتاب ها و جلوگیری از آسیب وارد شدن به کتاب راهکارهای ویژه ای را می طلبد.
هنوز هم هستند کسانی که از کتابخانه های قدیمی با چوب های قدیمی استفاده می کنند. کتابخانه همیشه نشان دهنده شخصیت پویای صاحبخانه است. یعنی در نگاه اول با دیدن یک کتابخانه در خانه ای، آنچه به ذهن هر کسی خطور می کند، ویژگی صاحب فکر بودن و اهل تفکر بودن مالک آن است اما شما می توانید با به کار بردن شیوه های زیباشناسانه، چیدمانی تماشایی به کتاب ها و کتابخانه خود بدهید.
کدام قسمت ازت خانه باید برای کتابخانه استفاده شود؟ در آغاز باید اتاقی را که قرار است کتابخانه شود، مشخص کنید. اتاقی که برای ایجاد کتابخانه انتخاب می کنید باید ویژگی هایی داشته باشد. از جمله اینکه پنجره داشته باشد تا نور زیادی به کتابخانه هدیه دهد. در این صورت در مصرف انرژی نیز صرفه جویی می شود.
نور حاوی طراوت و سرزندگی است و محیطی شاد و به دور از کسلی ایجاد می کند که برای مطالعه بسیار مناسب است. البته نور نباید مستقیما به کتاب ها بتابد زیرا موجب فرسودگی و پوسیدن آنها می شود. هیچ گاه نباید زیرزمین خانه خود را برای ایجاد کتابخانه انتخاب کنید زیرا زیرزمین محیطی نمور است که معمولا انواع حشرات موذی در آنجا وجود دارد که کتاب ها غذای دوست داشتنی برای آنهاست. همچنین کتاب ها در نم و رطوبت به تدریج از بین می روند. اگر در مناطق باران خیز زندگی می کنید، ایجاد کتابخانه در زیرزمین یعنی اینکه به دست خود کتاب ها را فنا کرده اید.
ساماندهی کتابخانه
یکی از مهمترین ویژگی های یک کتابخانه، دسترسی آسان به کتاب های آن است. برای آنکه در هر بار استفاده مجبور نشوید که همه کتاب ها را زیر و رو کنید و از طرفی لازم نباشد دوباره وقت زیادی برای منظم کردن آنها صرف کنید.
بهتر است لیستی از کتاب های خود تهیه کنید. بعد باید آنها را رده بندی کنید. رده بندی براساس نام نویسنده، موضوع کلی کتاب ها مثلا تاریخ یا جداسازی کتاب ها براساس علمی بودن و داستان بودن آنها، روش های سودمندی برای کتابخانه های خانگی است.
در این صورت در هر بار مراجعه به کتابخانه خود به راحتی می توانید به کتاب مورد نظر دست یابید. یکی از راهکارهای بسیار مفیدی که می توانید در این زمینه به کار ببرید، این است که کتاب های کودکان خود را در قفسه های پایین کتابخانه جانمایی کنید تا دست شان به کتاب ها برسد.
بعضی از افرد کتاب های خود را براساس رنگ جلد آنها مرتب می کنند. این کار علاوه بر اینکه عدم علاقه آنها به کتاب را نشان می دهد، دسترسی به کتاب ها را نیز مشکل می کند. این کار آنها تنها جلوه ظاهری زیبایی دارد ولی همچون طبل میان تهی خواهد بود؛ در حالی که نخستین ویژگی کتاب، خواندن و استفاده کردن از آن است.
راه دیگر برای مرتب سازی کتابخانه این است که کتاب های خوانده شده و کتاب های خوانده نشده را تفکیک کنید. در این صورت شما انبوهی از کتاب ها را می توانید از کتاب های دیگر جدا کنید. کتاب هایی را که هنوز نخوانده اید، به اصطلاح دم دست بگذارید. کتاب های مورد علاقه شما نیز می توانند در این قسمت قرار بگیرند.
مرتب سازی الکترونیکی نیز شیوه ای مناسب و راحت برای دسترسی به کتاب هاست. امروزه با پیشرفت هایی که در همه سطوح زندگی حاصل شده است، بسیاری از افراد لیست کتاب های خود را در رایانه خود ثبت کرده اند و تنها با چند کلیک به کتاب مورد نظر خود دسترسی دارند.
مبلمان کتاب ها
قفسه کتاب ها همچون مبلمانی برای کتاب ها عمل می کند. تاب ها باید جای راحتی داشته باشند. قفسه ای که برای کتابخانه خود انتخاب می کنید، باید برای مدت طولانی تحمل وزن کتاب ها را داشته باشد. علاوه بر این به یاد داشته باشید که شما همیشه در حال اضافه کردن به تعداد کتاب هایتان هستید. بنابراین توجه به جنس قفسه ها در هنگام خرید، کار شما را راحت می کند.
اگر مستاجر هستید حتما ازت قفسه های سیار استفاده کنید تا در هنگام تعویض خانه، مجبور نشوید قفسه هایی را که نصب کرده اید برای صاحبخانه جا بگذارید زیرا معلوم نیست که شما در خانه جدیدتان چه فضایی برای کتاب ها در اختیار دارید. قفسه های کتاب ها را از رنگ های سرد مانند قهوه ای روشن کلاسیک انتخاب کنید تا موجب زیبایی فضای خانه شما نیز بشوند.
تزیین کتابخانه
برای اینکه کتابخانه را تبدیل به دکوری زیبا برای خانه خود بکنید، می توانید از عکس ها و قاب های رنگی زیبا استفاده کنید. عکس های یادگاری خانوادگی نیز گزینه های مناسبی برای این منظور هستند. گلدان هایی را که نشتی ندارند و البته کوچک هستند، کنار کتاب ها قرار دهید تاط راوت و شادی را به خانه بیاورند.
نردبان دانش
اگر کتابخانه شما خیلی بزرگ است و قفسه هایتان تا نزدیکی سقف رسیده است، همیشه یک نردبان سبک در کنار کتابخانه قرار دهید. این کار باعث می شود که برای دستیابی به کتاب های طبقات بالای کتابخانه با مشکل مواجه نشوید. کتاب های سنگین را در طبقات پایینی قرار دهید؛ زیرا در هنگام برداشتن آنها ممکن است پای شما از روی نردبان لیز بخورد و با افتادن آنها روی دست و پای شما به شما آسیب وارد شود.