زمستان سرد با شب های طولانیاش در پیش است و شاید زمان آن رسیده که نگاهی به طراحی خانه های از مناطق سردسیر اسکاندیناوی با زمستان های سرد، طولانی و تاریکشان بیندازیم.
طراحی مینیمالیستی اروپایی منطقه اسکاندیناوی تحسین بسیاری از طراحان برجسته و معروف را برانگیخت، كسانی كه با طراحی خانههای بسیار مطرح و نیز طراحی و ساخت وسایل خانه و مبلمان به شهرت جهانی رسیدند.
طراحی فروشگاههای زنجیرهای ایكیا به رنگ های زرد و آبی فقط بخش كوچكی از سبک طراحی اسکاندیناویایی است. طراحی اسكاندیناویایی تا كشورهای دانمارك، نروژ، سوئد، و فنلاند گسترش یافته است و دارای عناصر طراحی وسیع و تلفیقی است كه به این جنبش طراحی ویژگیهایی همچون سادگی، كارایی، و مینیمالیسم میدهد.
ما چه چیزهایی از این طراحی اروپایی ساده اما در عین حال منحصربهفرد میتوانیم یاد بگیریم؟
1) رنگهای خنثی در طراحیهای اسكاندیناویایی
حال و هوای آرام و ساكن رنگهای آبی كمرنگ، خاكستری خنك، سفید، و كرم در همه فضاهای داخلی منطقه اسكاندیناوی دیده میشود. این طرح كلی رنگی تقریبا تبدیل به نشان تجاری طراحی اسكاندیناویایی شده است و همه مقلدان دیگر این طراحیها از همین طرح رنگی استفاده میكنند. این رنگها، به ویژه تنالیتههای آبی كمرنگ، منحصر به مینیمالیسم اسكاندیناویایی هستند كه معمولا در طراحیهای مینیمالیستی آمریكای شمالی دیده نمیشوند.
با این حال، همه طراحیهای اسكاندیناویایی دارای طرح رنگی آرام و ساكن نیستند، در واقع برخی از طراحان سرشناس و برجسته استفاده از رنگها چشمگیر و برجسته را ترجیح میدهند؛ برای مثال كمپانی طراحی مطرح فنلاندی ماریمكو (Marimekko) در طراحیهای خود از چیدمانهای رنگی و طرحدار و نیز رنگهای برجسته استفاده میكند.خواه شما به فضاهای داخلی روشن و برجسته علاقه داشته باشید و خواه فضاهایی با كیفیت آرام و ساكن، به راحتی میتوانید از سبك طراحی اسكاندیناویایی در طراحی داخلی خانه خود استفاده كنید.
2) كفپوشهای چوبی سفید رنگ
برعكس خانههای آمریكای شمالی، استفاده از قالیچه و فرش در خانههای اروپایی متداول نیست. طراحان اسكاندیناویایی به نظر میرسد همیشه استفاده از چوبهای سفید رنگ از كف تا سقف خانه را ترجیح میدهند.دلیل محبوبیت فضاهایی كه به این روش طراحی میشوند مشخص است. به راحتی میتوان فهمید وجود كفپوشهای چوبی سفید رنگ باعث میشود تا فضا بازتر، روشنتر، و تمیزتر به نظر برسد و از طرفی این نوع كفپوشها توجه را به خود جلب نمیكنند و باعث میشوند تا جزئیات معمارانه و مبلمان موجود در فضا به راحتی به چشم بیایند.اگر كفپوشهای چوبی به رنگ سفید نباشند باز هم از رنگهای روشن مانند چوبهایی مثل فان یا كاج و یا از سرامیكهای سنگی كه به رنگ خاكستری خنك هستند استفاده میشود. با استفاده از چوبهای روشن در هر كجای خانه خود كه میتوانید از این نوع طراحی تقلید كنید. چنین طراحیای هیچگاه شما را خسته نمیكند و حسی از شادابی را در فضای شما جاری میكند.
3) استفاده از نورپردازی
كشورهای منطقه اسكاندیناوی بیش از 60 روز شبهای قطبی (Polar Nights) را تجربه میكنند، به همین دلیل نورپردازی امری بسیار مهم و ضروری در خانههای این مناطق است. شبهای قطبی پدیدهای است كه در فصل زمستان مردم اسكاندیناوی با آن روبهرو هستند و میزان آن بستگی به موقعیت جغرافیایی هر منطقه در درون چرخه قطبی (Polar Circle) دارد.وبسایت نروژ كوچك من (My Little Norway) نكات بسیار خوب و راهگشایی را برای داشتن محیطی مناسب در این روزها و شبهای تاریك و سرد دارد، اما همچنین اشاره میكند كه مردم منطقه اسكاندیناوی عاشق روزهای فصل تابستان هستند و اگرچه روزهای بسیار گرفته و تاریكی را در زمستان تجربه میكنند اما تابستان آنها پر از نور و گرما است و خورشید تا اواسط شب در وسط آسمان میدرخشد.برای ورود بیشترین نور چه راهی بهتر از استفاده از پنجرههای بزرگ است؟ استفاده از پنجرههای سرتاسری (از كف تا سقف) در طراحیهای اسكاندیناویایی به دلیل نكاتی كه در بالا به آنها اشاره شد بسیار رایج است.
4) عشق به طبیعت
مردم منطقه اسكاندیناوی عشقی عمیق به طبیعت دارند. فعالیتهای بیرون از خانه مانند دوچرخهسواری، پیادهروی، و شنا كردن بسیار در این مناطق پرطرفدار است و به همین دلیل این مردم از هر فرصتی برای تفریح در فضای بیرون از خانه استفاده میكنند.البته بدیهی است كه در طول روزها و شبهای سرد زمستانی، مردم اسكاندیناوی باید با زیبایی طبیعی تابستانی كه دلتنگش هستند خداحافظی كنند. به همین دلیل آنها سعی میكنند در طراحی داخلی خانه خود تا میتوانند عناصر طبیعی را وارد كنند تا در زمستان هم عشق خود به طبیعت را نشان دهند.برای ورود طبیعت به داخل خانه آنها از گیاهان طبیعی استفاده میكنند و مبلمانی را انتخاب میكنند كه دارای رگههای چوبهای رستیك است تا یادآور طبیعت باشد. همچنین، اكثر خانههای منطقه اسكاندیناوی دارای تراس یا ایوان هستند و از این طریق ساكنان میتوانند از منظره بیرونی خانه به راحتی لذت ببرند.
5)عناصری از زیبایی خانههای ییلاقی در خانههای منطقه اسكاندیناوی
این همان چیزی است كه تبدیل به شمایل اصلی طراحی اسكاندیناویایی شده است: دیوارهای سفید، ساعتهای آنتیك سوئدی، لوسترها و روشناییهای كریستال، مبلمان چوبی سفید رنگ به سبك رستیك با خطوط منحنی، پارچههای كتانی سفید رنگ، و چیدمان ساده با گل. این همان تركیب عناصر زمینی با زیبایی فراطبیعی است.به راحتی میتوان درك كرد كه چرا چنین طراحی بارها و بارها در خانههای مختلف تقلید شده است: این طراحی به معنی واقعی كلمه زیبا و دلربا است و هر فردی دوست دارد در چنین فضایی زندگی كند.
اگر به چنین نوعی از طراحی اسكاندیناویایی علاقه دارد، آنگاه باید كمی وسایل آنتیك و قدیمی بخرید. مبلمان به سبك رستیك خانه خود را به رنگ سفید درآورید تا بتوانید به راحتی چنین فضایی را در خانه خود تكرار كنید. با این كار شما خانهای آرامشبخش و در عین حال زیبا و جذاب خواهید داشت.بنابراین راحت و رها باشید؛ پنجرههای خانه خود را باز كنید تا باد خنك و مناظر طبیعی وارد خانه شما شوند. این همان چهره زیبا و آرامشبخش یك خانه است كه در كل فضا امتداد مییابد.
6)به خانه خود سونا اضافه كنید
شاید جالب باشد كه بدانید سونا بخشی از سبك زندگی مردم منطقه اسكاندیناوی است. این سوناها همان سوناهای رایج در خانههای آمریكایی و یا سوناهای موجود در مراكز ورزشی و سالنهای بدنسازی نیستند، بلكه سوناهای اسكاندیناویایی در فرهنگ این مردم ریشه دوانده است و سبك خاص خود را نیز دارد.گفته میشود كه فقط 2 میلیون سونا در كشور فنلاند وجود دارد و استفاده از سونا جز سرگرمیهای مردم این منطقه محسوب میشود. به همین دلیل اگر میخواهید خانهای شبیه یك خانه اسكاندیناویایی آرام و ساكت داشته باشید یك سونا به خانه خود اضافه كنید و از مزایای آن لذت ببرید.
7)فرم و كارایی خانههای اسكاندیناویایی
كارایی و كاربردی بودن ویژگی مهمی در خانههای اسكاندیناویایی است و در خانههای آنها به این موضوع توجه ویژهای میشود. در این منطقه خانهها باید دلباز، سرزنده، و شاداب باشند تا یك زندگی راحت و آرام در آنها تضمین شود.البته تمام این حرفها به این معنی نیست كه هنر و رمانتیسم در این طراحیها جایی ندارد، بلكه هنر و فرهنگ نقش بسیار مهمی در زندگی مردم منطقه اسكاندیناوی بازی میكند، اما آنقدر بدیهی و مشخص است كه گاهی نیازی نیست كه به آن اشاره دقیقی شود.
در جایجای خانههای مردم این منطقه نشانهای از فرهنگ و هنر وجود دارد.مجله اسمشینگ (Smashing Magazine) دلیل جالبی را برای طراحی مینیمالیستی خانههای منطقه اسكاندیناوی بیان میكند. این مجله معتقد است زندگی كردن در شمال اروپا نیازمند وسایل كارامد و كاربردی است؛ مردم این منطقه نیازی به عناصر تزئینی سنگین ندارند و فقط وسایلی به خانههای آنها راه پیدا میكند كه كاربردی و سودمند باشد. شاید نیاز باشد كه همه ما از این شیوه طراحی درس بگیریم و از شر این همه وسیله غیرضروری كه كار جزء بینظم و شلوغ كردن فضا نمیكنند خلاص شویم.
8)مبلمان اسكاندیناویایی
اگرچه در حال حاضر مبلمان مدرن اسكاندیناویایی از داشتن منسوجات خلاقانه با طرحها و رنگهای متنوع بهره میبرد، اما این منسوجات در همان ابتدا در اختیار صنعتگران و متخصصان این زمینه نبود. به همین دلیل مبلمان قدیمی این منطقه از زیبایی و جذابیت فراوانی برخوردار است و در انواع مدرن آن همچنان میتوان خلاقیت را مشاهده كرد. با این حال هنوز هم در خانههای مدرن اسكاندیناویایی شاهد مبلمان آنتیك و قدیمی هستیم. مهم نیست كه مبلمان خانه یك فرد اسكاندیناویایی متعلق به چه دورهای است، چیزی كه مهم است این است كه در تمامی این وسایل توجه به جزئیات و استفاده از مواد باكیفیت به چشم میخورد و این ویژگی در تمام طراحیهای این منطقه یكی از عناصر اصلی و چشمگیر به حساب میآید.
رویكردی ساده اما هنرمندانه در تمامی مبلمان خانههای این منطقه از طریق خطوط مستقیم كه با تزئیات زیبا تلفیق شدهاند خود را به رخ میكشد.به معنای واقعی كلمه مبلمان اسكاندیناویایی یك اثر هنری است و تا پایان عمر شما عمر میكند. به همین دلیل هم هست كه هنوز مبلهای قدیمی و آنتیك در بازار مبلفروشی این مناطق طرفداران زیادی دارد. اگر خرید یك مبل آنتیك از توان مالی شما خارج است، میتوانید به سراغ مبلمان اسكاندیناویایی مدرن بروید كه توسط طراحان خبرهای طراحی و ساخته شده است و تاثیری همچون تاثیر مبلهای آنتیك در خانه شما بر جا میگذارد.
9)شومینههای ساده اما دنج در گوشه اتاق
زمستان در منطقه اسكاندیناوی طولانی است و به همین دلیل شومینه در هر خانهای یك عنصر اجباری به حساب میآید. برعكس خانههای آمریكای شمالی، شومینههای منطقه اسكاندیناوی در مركز فضا و در یك دیوار ساخته نمیشود. شومینهها در این مناطق به هیچ وجه یك عنصر ترئینی با یك طاقچه خاص نیستند.بلكه این شومینهها كاملا كاربردی هستند و وظیفه آنها گرم كردن فضا است.
از این شومینهها گاهی برای غذا پختن هم استفاده میشود. البته خانههای مدرن خیلی نباید نگران این كاركرد شومینه باشند چراكه دیگر امروزه وسایل گرمایشی كافی برای گرم شدن خانههای مدرن وجود دارد، بنابراین این روزها شومینه بیشتر تبدیل به یك نقطه كانونی هنرمندانه در فضای خانه شده است اما همچنان در گوشه اتاق ساخته میشود.
طراحان و شركتهای طراحی زیادی وجود دارند كه میتوانند چنین شومینههای زیبایی را برای خانه شما بسازند. كافی است كمی در این مورد تحقیق كنید تا خانه شما هم گرمایی همچون خانههای منطقه اسكاندیناوی داشته باشد.
10)فضاهای داخلی دوستدار محیط زیست
همانطور كه گفته شد مردم این منطقه عاشق طبیعت هستند، به همین دلیل به آن اهمیت زیادی میدهند. در طراحی و ساخت خانههای مدرن منطقه اسكاندیناوی از تكنولوژیهای معماری سبز استفاده میشود كه امروزه بسیار در دنیا جا افتاده است.به دلیل جنبشهای سیاسی و علاقه عمیق مردم به حفط محیط زیست، مردن منطقه اسكاندیناوی به جنبش به كارگیری عناصر معماری سبز و دوستدار محیط زیست در طراحی ساخت خانه كمك میكنند.
مردم این منطقه نه تنها این نوع زندگی را تبلیغ میكنند، بلكه خودشان به این شیوه زندگی میكنند؛ 99 درصد نیروهای مولد در كشور نروژ با استفاده از نیروی آب تولید میشوند.كل دنیا باید از جای خود بلند شوند و به عشق و احترام مردم اسكاندیناوی به طبیعت توجه كنند و آنها را بابت این كار تشویق كنند. همه ما میتوانیم از این نوع سبك زندگی تقلید كنیم و حداقل یك یا دو درخت را حفظ كنیم.
آیا حاضرید كه همگی به كشورهای نروژ، فنلاند، دانمارك، و یا سوئد نقل مكان كنید؟ وقتی انسان این خانههای زیبا و جذاب با مناظر طبیعی فوقالعاده زیبا كه همگی متعلق به منطقه اسكاندیناوی است را میبیند دلش میخواهد به این مناطق سفر كند. البته خیلی از ما هم اصلا علاقهای به زمستانهای سرد و تاریك منطقه اسكاندیناوی نداریم، پس نمیتوانیم برای زندگی به این منطقه برویم، اما میتوانیم از ایدههای طراحی اسكاندیناویایی در فضای زندگی خود تقلید كنیم. فقط كافی است از 10 نكتهای كه در این مطلب عنوان شد پیروی كنیم.
پس دست به كار شوید: دیوارهای خانه خود را به رنگ آبی كمرنگ یا خاكستری روشن درآورید و روكشهای مبلمان خانه خود را به رنگ سفید انتخاب كنید و یك یا دو مبل آنتیك بخرید. فرقی نمیكند كه در كجای دنیا زندگی میكنید، هر جا كه باشید میتوانید از فرهنگ و طراحیهای اسكاندیناویایی استفاده كنید.