اگر نگاهی به تاریخ ایران بیندازیم كلیدواژه «جنگ» بیش از هر واژه دیگری به چشم مان می‌خورد. دلایل منطقی این جنگ‌ها را می‌توان در ویژگی‌هایی مثل موقعیت ارتباطی، تنوع قومی و قبیله‌ای، معادن طبیعی و سایر ویژگی‌هایی مانند این جست‌وجو كرد.
شهر قزوین نیز از دوره زندگی مادها تا پایتخت شدنش در دوره صفوی و پس از آن به دلیل خاصیت راه‌های ارتباطی‌اش با شمال كشور صحنه تاخت‌وتاز‌های عظیم تاریخی بوده است.
به همین خاطر نیاكان قزوینی ما بناهای‌شان را مستحكم و قلعه‌مانند می‌ساختند تا با حداكثر اطمینان زندگی كنند. علاوه بر این قزوین در طول تاریخ به دلیل شرایط طبیعی مساعد و كسب و كار فراوان، مردمی به نسبت پردرآمد داشته است. بناهای اعیانی این شهر- به جا مانده از دوره قاجاریه و صفویه- كه اوج معماری اسلامی بوده است به وضوح این را بیان می‌كند كه مردم قزوین بخش بسیار زیادی از پول‌های‌شان را خرج زیبایی خانه‌های‌شان می‌كرده‌اند.
حیاط بیرونی و اندرونی
تصورش را بكنید خانه‌های وزیر و وكیل مردم شهر قسمتی داشته باشد كه صبح به صبح بشود در آنجا صف كشید و خواسته، ایده و... را با آنها در میان گذاشت! در قزوین چنین چیزی امكان داشته است. اكثر خانه‌های این شهر دو حیاطه ساخته می‌شده كه حیاط اولی برای رسیدگی به امور رعایا و دومی برای زندگی خانوادگی بوده است.
پلان اصلی خانه‌ها
خانه‌های این شهر یك تالار میانی با ابعاد گسترده و دو اتاق كوچك گوشواره‌مانند در دو تالار دارند. قسمت‌های شاه‌نشین و سایر اتاق‌ها همگی به شكلی كاملا قرینه اطراف تالار ساخته شده‌اند.
سردر
در قدیم این‌طور بود كه اگر به قزوین می‌رفتی و قصد دیدن فرد مهمی را داشتی، محدوده خانه او را همه می‌دانستند. از دلایل مهم این امر شناسنامه آن خانه بوده است كه با خط خوش بر سردرهای زیبایی كه برای خانه‌های‌شان می‌ساختند، نوشته شده بود. خانه خطیبی بی‌نظیرترین نمونه سردر را در میان خانه‌های قدیمی این شهر دارد.
در و پنجره‌ها
از قدیمی‌های قزوین آنها كه خواسته‌اند در خانه‌شان سنگ‌تمام بگذارند، شیشه‌های درها و پنجره‌های اندرونی خانه‌شان را با تركیبی از كار گره چینی و مشبك‌كاری با شیشه‌های رنگی تزیین كرده‌اند. این در و پنجره‌ها زیبایی بی‌نظیری به داخل خانه می‌دهد. در روز كه سایه شیشه‌های رنگارنگ به داخل خانه می‌افتد، چشم‌نواز‌تر هم می‌شود.
تزیین دیوارها
فكر ما برای زیبا كردن دیوارهای خانه‌مان محدود می‌شود به میخ، چكش و تابلو یا درنهایت كاغذدیواری! دیوارهای خانه‌های قزوینی شاید این جرقه را در سرمان بزند كه از آینه‌كاری و نقاشی طرح‌های اسلیمی هم با هزینه‌ای حتی كمتر می‌توانیم در زیبا كردن بخشی از دیوارهای خانه‌مان استفاده كنیم.
